Zwemmen om dollars in plaats van medailles

Door: Dick Heuvelman

Er staat, sinds kort, een zwembad in de tuin van Ranomi Kromowidjojo. Nee, niet uit luxe maar puur uit noodzaak. Want nu het coronavirus alle sport wereldwijd even rigoureus als onverwacht heeft platgelegd, is het zaak voor topzwemmers en -zwemsters, zoals oud-schaatscoach Henk Gemser het placht te zeggen, in gesprek te blijven met het water. Dat kan dus 'even' niet in de daarvoor bestemde zwembaden. Die zijn tot nader order gesloten. En ja, dan is zo'n tuinbadje tenminste een bruikbaar alternatief. Geen bassin om even lekker in te duiken, maar een voorziening die is te vergelijken met een hometrainer voor wielrenners. Of een trog voor roeiers. Je zwemt wel, maar komt geen meter vooruit. Er wordt een dusdanige tegenstroom opgewekt dat je daarmee onbeperkte 'einden' kunt zwemmen, zodat je zowel conditioneel als technisch kunt trainen.

Want Kromo mag dan met haar 29 jaar in haar 'oude' zwemdagen zijn beland, ze is nog niet versleten. En dat moet ook nog even zo blijven. De Sauwerdse is dan niet meer de allerbeste, maar werkend vanuit Eindhoven behoort ze nog altijd tot de wereldtop. Ze wint alleen minder vaak dan in haar gouden jaar 2012, toen ze in Londen tot tweevoudig Olympisch kampioene werd gekroond. Het verdedigen van die titels lukte vier jaar nadien lukte niet. In Rio de Janeiro draaide het uit op een persoonlijke deceptie en viel de Groningse zwemkoningin zelfs buiten de medailles. Er werd rekening mee gehouden dat de glansrijke carrière van Ranomi Kromowidjojo definitief in de geschiedenisboeken kon worden opgeslagen. Dat gebeurde echter niet. Ze beleeft er nog altijd veel plezier aan haar sport en daarom wil ze in elk geval nog één keer voor Olympische roem gaan. Tokio 2020 werd een nieuw doel.

Totdat dus een levensgevaarlijke pandemie daar, zonder aanziens des persoons, dwars voor ging liggen. Tokio 2020 wordt Tokio 2021. Ranomi nam het voor kennisgeving aan. Ze plakt er in elk geval nog een jaar extra aan vast. Zonder morren. En waarom zou ze ook? Als professioneel zwemster is er, als de lichten weer op groen komen te staan, voor haar nog genoeg te halen. Niet alleen medailles, maar vooral ook geld. Harde dollars in dit geval. Ze kan op de valreep nog een tijdje profiteren van het binnenvaren van twee schepen, boordevol met klinkende munt, in de zwemwereld. Als één van de laatste klassieke amateursporten ter wereld, waar het tot voor kort slechts om de eer ging, is het voor de toppers een lucratieve business geworden.

Dat heeft alles te maken met de oprichting van de International Swimming League in 2019. Het is het speeltje van een vermogende zakenman, de Oekraïense miljardair Konstatin Grigorisjhin. Deze man, puissant rijk geworden in de metaalindustrie, heeft een zoon die bij een Amerikaanse universiteit aan wedstrijdzwemmen deed. Pa vond het echter maar saai om daar naar te kijken en wilde laten zien dat het heel anders moest met zwemwedstrijden. Hij maakte een deel van zijn kapitaal vrij voor een programmering zijn idee. Met veel 'showy' elementen en lichteffecten er omheen. Snelle, flitsende nummers ook. Daarvoor nodigde hij, tegen betaling, de beste zwemmers en zwemsters ter wereld uit. Die hadden er wel oren naar. Afgelopen jaar had hij 8 teams van maximaal 32 atleten gecontracteerd.

Ranomi was niet de enige Nederlandse representant. Ook Femke Heemskerk, Kira Toussaint en Arno Kamminga behoorden tot de uitverkorenen. Ze mochten een prijzenpot van vier miljoen euro verdelen. Die ploegen kwamen in wereldsteden als Boedapest, Rome en Londen tijdens zes events tegen elkaar uit. De beste twee teams mochten tijdens een finalesessie in Las Vegas elkaar nog eens het meesterschap, als ook de jackpot betwisten. Die viel uiteindelijk de ploeg van Heemskerk, Energy Standard genoemd, ten deel. Kromo viste met haar ‘Iron team’ achter dit rijkelijk opgetuigde net. Het geeft het hoge niveau aan van de ISL.

Met dit sportieve speeltje wilde de heer Grigorishin, die hiervoor 25 miljoen dollar van zijn kapitaal beschikbaar stelde, de officiële wereldzwembond de loef wilde afsteken. Maar de bobo's van de FINA, waar het geld ook tegen de plinten klotst, waren de maecenas uit de Oekraine een slag voor. Nog voordat hij zijn plannen realiseerde, had de FINA ook al een profcompetitie opgezet. Het lanceerde in 2018 de Champions Swim Series, waarin ook met dollars werd gestrooid. Ook hier was de prijzenpot met vier miljoen dollar gevuld. Zo leverde in dit circus, ook alleen te zien in steden van naam en faam, een afstandszege 10.000 dollar op.

Ranomi heeft inmiddels van deze twee walletjes gegeten. Ze spekte haar bankrekening in het FINA-water met 50.000 dollar als nummertje drie in het eindklassment van de 100 meter vrij. Haar eeuwige concurrente, de Zweedse Sarah Sjöström, was spekkoper met 150.000 dollar. Maar ook de greep in de pot van de nummer twee, Katinka Hosszu, mocht er zijn. Deze Hongaarse broodzwemster was goed voor een ton.

Afgelopen jaar, in dienst van miljardair Grigorishin, rinkelde de kassa trouwens voor de helft minder. De drievoudig Olympische kampioene toucheerde zo'n slordige 23.000 dollar. Maar dat had ook te maken met de sterkte - beter gezegd zwakte - van haar team. Dat scheelde nogal wat aan bonussen. Niemand van haar ploeggenoten haalde op de lijst van verdiensten de top 10. Ranomi was wel de beste vrouw van het Iron Team, op plaats 33. Op dit ISL-podium was Sjöström trouwens eveneens de absolute grootverdiener met 139.700 dollar. Al met al kwam Kromo afgelopen jaar uit op krap 90.000 dollar aan prijzengeld, want haar zilveren medaille op de 50 meter vlinderslag bij het WK in het Koreaanse Gwangju was ook nog eens goed voor 15.000 dollar.

Dat meneer Grigorishin de beroerdste niet is, blijkt ook uit zijn opstelling in deze coronacrisis. Hij laat zijn sterren niet op een houtje bijten en betaalt ze, al naar gelang hun status, maandelijks bedragen uit van tussen de 1400 en 4000 dollar. Dan wil je ook wel even een zwembad in je tuin plaatsen.

Voor Kromowidjojo zijn de nieuwe wedstrijden een motivatie om haar zwemcarrière na Tokio 2021 mogelijk te verlengen. Het gaat haar niet alleen om het geld, zei ze onlangs in De Volkskrant. "Dit maakt zwemmen leuker. Het is iets nieuws en ik vond het gaaf dat ik daarbij was.’

Vanzelfsprekend is Ranomi Kromowidjojo er straks ook weer bij, als de coronakust weer als veilig wordt bestempeld. Niet alleen vanwege het aanlokkelijke financiële plaatje dat er aan vast zit, maar die ISL-wedstrijden komen haar goed van pas op de route naar de Spelen van 2021. Ze zijn haar op het lijf geschreven. Hoe korter hoe beter. Niet alleen op de vrije slag, maar de laatste jaren ook op de 50 meter vlinderen.

Het zou nog mooier zijn als haar kersverse verloofde Ferry Weertman, die haar op de voorlaatste dag van 2019 op de top van een (hele) hoge berg ten huwelijk vroeg, ook van deze lucratieve partij zou mogen zijn. Voor het nakende droomhuwelijk is een fors gevulde spaarpot lekker meegenomen. Maar hoewel Weertman op Twitter actief is onder zijn account VeryFastFerry, is hij geen man van het korte, explosieve werk zoals het concept van Grigorishin dat vereist. Nee, Weertman is een man van de lange adem, een ware kilometervreter. En wat voor eentje! Hij werd in Rio Olympische kampioen. Die titel wil hij in Tokio prolongeren en daarom zullen de zwemwegen van het liefdespaar in elk geval tot medio 2021 gescheiden moeten worden afgelegd.

En misschien wel tot 2024, als de Spelen van Parijs op het programma staan. Ranomi is dan 'nog maar' 33 en ja, als royaal betaalde prof laat je je allerliefste bezigheid, zo hard mogelijk zwemmen, niet gauw schieten. Voor het bouwen van een liefdesnestje is er na Parijs ook nog volop tijd.


Dick Heuvelman

Over Dick Heuvelman

Dick Heuvelman is synoniem aan Het Sportgeweten van het Noorden. Maar de oud-sportjournalist van het Dagblad van het Noorden, laat ook de landelijke en internationale sport niet met rust.

WEBSITE