Wereldkampioenschappen
Groningen mag bogen op een mooie sporthistorie, op de mondiale sportkaart moet het genoegen nemen met een uiterst bescheiden plekje. Maar 'we' staan bij de plaatsen die ooit eens een wereldkampioenschap binnen haar poorten heeft gehad. Dat is al weer lang, heel lang geleden zelfs, niettemin blijven het tot in lengte van jaren onuitwisbare hoogtepunten. Liefst vijf keer verliet iemand de Stad als wereldkampioen.
De eerste keer was dat in 1905, toen het WK allroundschaatsen aan Groningen was toebedeeld. Eigenlijk zou dat al een jaar eerder zijn, maar toen gaf Koning Winter niet thuis en kreeg Oslo het evenement. De herkansing in 1905 slaagde wel. Het was geen titelstrijd die veel rijders trok.
Slechts vijf rijders gingen op 21 en 22 januari de strijd met elkaar op de ijsbaan aan de Paterswoldseweg. Het zijn drie Nederlanders: de Edammer Coen de Koning, Mr. C.I. Bernstein uit Amsterdam en de Groninger Sytze de Waard; als ook twee buitenlanders, de Noor Martinis Lördahl en de Oostenrijker Frans Schilling. De Koning is van dit kwintet verreweg de beste.
De overige vier die Groningen als wereldkampioen verlieten, waren allen biljarters. Dat is niet zo verwonderlijk, want Groningen is de Nederlandse bakermat van het spel op het groene laken. Al in 1884 wordt in de Harmonie (al heel lang zaliger) de eerste belangrijke biljartmatch gespeeld. De stadjer Roelof Bierling, die een café-restaurant in de Pelsterstraat bestiert, ontpopt zich als een fenomeen in dit toernooi en wint het toernooi met liefst 76 concurrenten.
In 1934 is het eerste WK in Groningen, in de spelsoort ankerkader 45/2. De Belg Gustaaf van Belle krijgt uiteindelijk de lauwerkrans omgehangen. Drie jaar later wordt opnieuw om deze wereldtitel gestreden in de Martinistad. Ook dit keer is een Belg die met de hoogste eer gaat strijken, René Gabriels.
Ook in 1969 klinkt de Brabançonne in de Harmonie. Nu voor Tonnie Schrauwen, de tovenaar met de ivoren ballen, zoals de Antwerpenaar wordt genoemd. Hij beheerst het 47/2 het beste, een discipline waarin hij de legendarische Nederlanders Henk Scholte en Tiny Wijnen het nakijken geeft.
Maar het meest prestigieuze biljart-WK was toch dat van 1971, toen 's wereld beste driebanders naar Groningen waren afgereisd. Met de grootste matador aller tijden, Raymond Ceulemans, als grote favoriet en de jonge Nederlander Rini van Bracht als veelbelovende debutant. De oud rot en de jonge hond leverden een historisch gevecht, dat als Het Wonder van Groningen in de annalen van de biljartsport is opgeslagen.
Historisch omdat de Waalwijker het bestond de onverslaanbare Ceulemans, die nog nooit een WK-partij had verloren, zijn eerste nederlaag toe te brengen. En dat ook nog, terwijl Van Bracht door een ongeluk een van zijn ogen dusdanig beschadigde, dat hij er nog maar voor tien procent mee zag.
Het was ook in ander opzicht een ophefmakend toernooi, want het materiaal van de toch alom gerenommeerde biljartfabrikant Bierling-De Schepper stond hevig ter discussie. Niet alleen de ballen, maar ook de lakens en de banden van de speeltafels. Ceulemans was niet mals met zijn kritiek op de ballen, nadat hij van Van Bracht had verloren: “Ge kunt er beter mee kegelen.”
De Belgische maestro deed ook de toernooi-etiquette geweld aan door de te laat bij de openingsceremonie te verschijnen. Zo miste hij de afstoot van Groningens wethouder Wim Hendriks. Hij verontschuldigde zich met de mededeling dat iemand hem de verkeerde straat had ingestuurd, resulterend in een omweg van drie kilometer.