“They gonna piss me blood on next practice!”

Door: Klaas Stoppels 22 juni 2020

Een gevleugelde uitspraak van een bevlogen basketbalcoach en mens. In het seizoen 2019-2020 waren er in de DBL (Dutch Basketball League) 3 uit het buitenland afkomstige coaches werkzaam. Den Bosch had Jean-Marc Jaumin, in Leeuwarden stond Ferried Naciri voor de groep terwijl in Weert de al jaren in Nederland vertoevende Radenko Varagic aan de spreekwoordelijke knoppen mocht draaien. Ook bij Donar werd er met enige regelmaat een buitenlandse coach aangesteld De meest opvallende coaches waren toch wel Pep Claros en Ivica Skelin. Zij brachten vuur, passie en karakter in het spel, mede door hun temperament vanaf de zijlijn. Wie denkt dat dit verschijnsel pas na het ontstaan van de EU kwam heeft het mis. Eind jaren 80 was er in Groningen ook al een coach neergestreken die met zoveel passie en emotie stond te coachen en daardoor op velen een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten. Zijn naam? Toni Ostojic

Toni werd op 1 mei 1959 geboren in Metkovic, een stad in het zuidoosten van Kroatië, zeer dicht bij de grens met Bosnië en Herzegovina. Als tiener verhuisde hij naar Split. In zijn jeugd speelde Toni bij het befaamde Jugoplastica met latere sterren zoals Toni Kukoc en Dino Radja. Zijn eigen professionele basketbalcarrière bracht hem in Zwitserland en Italië. Terug in Split liep hij een Groningse dame tegen het lijf. Hij werd verliefd en besloot zijn grote liefde te volgen naar Groningen. Kort na de zomer van 1989 streek Toni neer in Groningen en woonde een tijdje op een woonboot in de woonscheepshaven dicht bij de plek waar nu deTasman toren staat, om later te verhuizen naar een flatje aan de Illegaliteitslaan. De grote liefde bleek van haar kant toch niet zo groot te zijn en dus trok zijn latere assistent-coach, Alex Rensen, bij hem in. In 1992 gingen de beide mannen per bus naar Split. Iedereen verklaarde ze voor gek omdat de oorlog niet helemaal voorbij was, maar Split was veilig gebied. Daar maakte Alex voor het eerst kennis met de andere kant van Toni, zeg maar de ‘makkelijke’ kant, getuige de volgende anekdote. Na een dagje strand zochten Toni en Alex hun bed op. De heren sliepen bij de zus van Toni in een appartement. Op een gegeven moment hoorde Alex midden in de nacht geweerschoten en zat rechtop in bed. ‘Toni, toni…’ fluisterde hij. ‘Toni... TONI!’ En Toni zei vervolgens met slaperige stem: ‘what’s up?’ Alex zegt: ‘I hear shooting, listen!’ Toni luisterde en zei: ‘Those are soldiers, but they are still miles away, they won’t be here for another 45 minutes.’ Hij draaide zich om en ging weer slapen, Alex daarentegen deed die nacht geen oog meer dicht. Pas later vertelde Toni dat het mensen waren die terugkwamen van het front en hun geweer dan leegschieten.

Zijn andere grote liefde was natuurlijk basketbal en dat vond hij wel in Groningen. Zo speelde hij o.a. in de promotiedivisie met Groninger coryfeeën als Jake Nealy, Jeroen Hamminga, Christiaan Volkers, Sietze Vrind en ene Martin de Vries. De wedstrijden werden gespeeld in het ‘oude’ Vinkhuizen, dus nog met de heerlijke houten vloer en de houten tribunes aan de zijkant. Hij mocht dan wat ouder zijn en spelen op een lager niveau dan dat hij gewend was, maar 1 ding was niet verdwenen: de passie en bevlogenheid die de mens Toni zo karakteriseerde. Vloekend, tierend, zuchtend, alle verbale en non-verbale communicatiestijlen beheerste hij als geen ander. En als er iets fout ging op het veld lag het nooit aan Toni, althans, volgens eigen zeggen dan. Een geweldige actie die ik mij nog herinner uit die tijd was dat Toni een steal pakte uit een zone-press en alleen op de vijandelijke basket afging. Op een goede dag had Toni een keurige dunk in huis en dus gingen wij er eens goed voor zitten. Een meter of 4 achter hem liep teamgenoot Sietze Vrind mee, je wist immers maar nooit. Toni begon zijn 2 tellen ritme en zweefde sierlijk door het luchtruim richting de ring. Maar in plaats van de bal door de ring te dunken, bedacht hij ineens dat het ook wel leuk zou zijn om Sietze een score te gunnen en dus besloot Toni op het allerlaatste moment de bal snoeihard achterover te passen. De bal belandde hard op het hoofd van Sietze, zelfs zo hard dat sommige toeschouwers later zeiden dat ze de letters Spalding op het voorhoofd van Sietze af konden lezen. Toni begreep niet dat Sietze die pass niet aan zag komen; nu kreeg hij in plaats van een assist een turnover op zijn scoutingformulier. Hoofdschuddend zocht hij de bank op en voelde zich op dat soort momenten niet begrepen. Algauw werd Toni gevraagd om te gaan coachen en hoewel hem dat erg leuk leek, wilde hij toch ook graag een balletje blijven gooien en dus kwam hij terecht bij Celeritudo 2 waarin o.a. Richard Koopman, Dick de Boer en John van Dam speelden. Hij bekleedde daar de positie van playing-coach. Volgens John van Dam was zijn meest gevreesde en gevleugelde uitspraak als het bij trainingen weer eens niet ging zoals hij wilde: “Okay guys, ON THE LINE.”

Zijn echte coachcarrière begon eind 1989 bij Celeritas in, als ik het mij goed herinner, de Rayon 2^e klasse. Het team waar zijn latere assistent Alex Rensen in speelde. Na 1 jaar ging hij de meiden junioren van HSVB coachen en is hij, alvorens hij terugkeerde naar het mannenbasketbal, ook nog coach geweest van de dames van BVG in de eredivisie. Voordat hij dat stokje overnam, stonden de dames van BVG onder leiding van de inmiddels overleden Bill Pijl. Na het damesavontuur werd hij de coach van Celeritas heren 2 in de promotiedivisie en mocht ik deze bevlogen persoonlijkheid van dichtbij meemaken. Het werd ons al snel duidelijk dat Toni er een totaal andere werkethiek op na hield dan wij dat als nuchtere Grunnigers gewend waren. Toni coachte met zoveel passie en overgave; hij stond vaak schreeuwend aan de kant, driftig gebarend waar iedereen moest staan en welke taak hij moest uitvoeren. En als hij weer eens niet begrepen werd door een speler, liep hij hoofdschuddend naar zijn stoel en ging naast Alex zitten om vervolgens met 1 geweldige uitspraak duidelijk te maken hoe hij erover dacht. Een paar van zijn uitspraken die mij het meeste bijgebleven zijn wil ik jullie dan ook niet onthouden; we speelden niet onze beste wedstrijd en Toni was dan ook niet tevreden met het vertoonde spel en nam een time-out. Wij liepen met knikkende knietjes richting de bank, gingen zitten en wachtten tot Toni uit zijn slof zou schieten. Toni richtte zich echter niet tot ons, maar keek naar Alex en zei: “Alex, go to my car and get me my gun, I will shoot them all.” In een andere wedstrijd leed Maarten Coolenbrander balverlies, precies voor onze bank. Toni schreeuwt: “Maarten, what are you doing?” Maarten antwoordde doodleuk en rustig: “I am losing the ball, Toni, I am losing the ball.” Toni hief zijn handen ten hemel en riep: “Jesus Christ, he’s losing the ball!.” De uitspraak “they gonna piss me blood on the next practice” was ook legendarisch, maar het meest legendarische voorval vond ik toch wel de actie met Ronald ‘Butcher’ Zijlstra. Zoals eerder gezegd vond Toni vaak dat mislukkingen niet aan hem lagen, wat ook het geval was bij deze actie. We speelden tegen een andere subtopper, de wedstrijd was spannend en ‘Butcher’ speelde een puike 1^e helft. In de 2^e helft werd ‘Butch’ na 5 minuten gewisseld om even rust te pakken. Vervolgens loopt onze tegenstander uit, wij haken weer aan maar door alle spanning en adrenaline vergeet Toni ‘Butcher’ weer in te brengen. Tot ongeveer 2 minuten voor tijd. Toni loopt weer eens vol frustratie langs de bank en spot daar tot zijn grote verbazing Butcher. Toni kijkt hem vol ongeloof aan en stelt hem de vraag: “Butch, what are you doing here?” waarop Butcher antwoord: “I’m sitting on the bench Toni.” Toni wordt bijkans gek en schreeuwt: “Jesus Christ, he’s sitting on the bench, on the bench! ” Butch werd snel het veld ingestuurd en uiteindelijk trokken we de wedstrijd over de streep. In de kleedkamer konden we er hartelijk om lachen en nog steeds komen deze uitspraken terug als we oude verhalen ophalen over basketbal in Groningen. Na zijn periode in Groningen kon Toni van zijn passie zijn werk maken. Na 7 jaren in Groningen te hebben gewoond vertrok hij in de zomer van 1996 naar Oostenrijk. Hij coachte 1 seizoen in Oostenrijk en ging daarna naar Luxemburg. Daar coachte hij o.a. Etzella Ettelbruck, Racing Luxemburg en Sparta Bertrange. In totaal is Toni bijna 20 seizoenen in Luxemburg als coach actief geweest. Ondanks zijn drukke bestaan vond Toni in de zomer van 1999 nog tijd om in het huwelijk te treden en kreeg hij met zijn toenmalige vrouw in januari 2000 een dochter genaamd Ana.

In de zomer van 2016 sloeg het noodlot toe. Er werd keelkanker bij Toni geconstateerd. Hierdoor werd hij gedwongen te stoppen met werken en verhuisde hij terug naar Split. Toni verloor de strijd en is op 26 augustus 2018, na een lang gevecht tegen leukemie, overleden.

Toni heeft door zijn passie voor basketbal en zijn gedrevenheid op velen binnen de basketbalscene in Groningen een onuitwisbare indruk achtergelaten. Altijd fanatiek en strijdlustig, een echte winnaar. En emotioneel natuurlijk. Van een verloren wedstrijd kon hij dagen chagrijnig zijn. Hij was altijd met basketbal bezig. Als mens was hij loyaal, extrovert, kritisch, bevlogen en humorvol. Hij was erg sociaal en lag soms met zichzelf overhoop, maar relativeerde dat altijd weer met zijn passie: basketbal. Toni was een vechter pur sang, een geweldige coach; maar bovenal een ontzettend mooi mens. Ik denk dat hij trots zou zijn als hij wist dat er nog bijna dagelijks over hem en zijn hilarische uitspraken gesproken wordt. Diep triest dat hij zijn laatste gevecht heeft moeten verliezen.

Het ga je goed coach.

Dit verhaal is mede tot stand gekomen dankzij Alex Rensen en John van Dam waarvoor dank.