Semi-interland (1935)
Waren het er nou 16000 mensen, zoals de verslaggever van het katholieke dagblad Ons Noorden had geteld, of bleef het toeschouwersaantal steken op 'zeker 11000', de schatting van het Nieuwsblad van het Noorden. Feit was dat ze op zondag 27 mei 1935 getuige waren van een bijzondere voetbalwedstrijd op Be Quicks Esserberg. Een zogeheten semi-interland tussen Noord-Nederland en Noord-Duitsland. De twintigste editie anno 1913.
Dat bijzondere zat hem niet zo zeer in de wedstrijd op zich. Die verliep, zo staat te lezen in beide kranten, in een aangename sfeer. De uitslag mocht wel opvallend worden genoemd, want het noordelijk elftal versloeg de favoriet geachte Noord-Duitsers deze keer. Met 3-1. Het was pas de vierde zege van Noord-Nederland in deze serie. Noord-Duitsland had al vijftien keer gezegevierd. Eén keer werd er gelijkgespeeld.
Nee, het bijzondere aspect speelde zich af voordat er ook maar een bal was getrapt.
Want voor het eerst was men in Groningen, althans in het openbaar, getuige van het brengen van de Hitlergroet. De Duitse spelers deden dat toen de volksliederen door Gruno's Postharmonie ten gehore werden gebracht. Het was onmiskenbaar een vorm van eerbied jegens de alom gevreesde Führer, die toen druk bezig was Duitsland naar zijn verontrustende hand te zetten en vier jaar later de aanstichter was van de Tweede Wereldoorlog. Zowel het Nieuwsblad van het Noorden als Ons Noorden vond het een dag later overigens niet de moeite van het vermelden waard in hun verslaglegging.
Op een speciale illustratiepagina had het Nieuwsblad de Hitlergroet van de Duitse voetballers wel in beeld gebracht, met nog acht andere foto's van de wedstrijd. De foto van Noord-Duitse voetballers die stram de houding staan met de rechterarm gestrekt voorwaarts gericht, werd als volgt beschreven: ''De Noord-Duitschers tijdens het spelen der volksliederen.” Het woord Hitlergroet werd niet gebruikt. Evenmin werd dit Duitse ceremonieel nader geduid.
Terwijl de voorpagina's van beide kranten die dag toch bol stonden van de onrust in Europa over een onheilspellende toespraak die Hitler had gehouden. Van deze internationaal gespannen sfeer was rond deze semi-interland in het geheel niets te merken. Integendeel zelfs, zo stond in het Nieuwsblad te lezen. De verslaggever van dienst schreef het als volgt op: “Is de wedstrijd zeer sportief verloopen, ook de tijd buiten de ontmoeting is in zeer kameraadschappelijke geest doorgebracht, waarbij de nauwe vriendschapsbanden tussen Noord-Nederland en Noord-Duitschland nog weer eens nauwer zijn aangehaald. Op het Paterswoldsche meer werd een rondvaart gemaakt met de Noord-Duitschers en na afloop van de wedstrijd heeft een gezamenlijk en uitstekend verzorgd diner plaats gehad in restaurant Suisse, waarbij vele waarderende woorden wederzijds zijn gesproken.”
Dan de wedstrijd, waarvoor bondscoach Bob Glendenning en bondstrainer Karel Kaufman 'helemaal' naar het Hoge Noorden waren afgereisd. Ze zagen een elftal met liefst zes spelers van Velocitas, een jaar eerder nog winnaar van de KNVB Beker. De uitverkoren Velocitanen heetten Otto Bonsema, Wim Pots, Eppie Meulema, Arend Luppes, Jan Huizeling en Jan Heideveld. Ze werden aangevuld met de Veendammers Rosies en Woltjes, de Be Quickers Henk Plenter en Roelof Jensema en de midvoor van HSC, Albert Mulder. Enkelen van hen, zoals Bonsema, Meulema en Woltjes, stonden nadrukkelijk in het Nederlands elftal-boekje van Glendenning.
Otto Bonsema en Jaap Woltjes drukten met passende gretigheid hun stempel op deze wedstrijd. De eerste met het scheppen van kansen voor zijn medespelers, de tweede met het scoren van twee goals.
De uiteindelijke 3-1 zege was verdiend en werd door het opgetogen publiek gevierd met het zingen van het Wilhelmus. Ook de aanwezige technische commissie van de KNVB was vol lof over het spel van het noordelijk elftal. En de delegatieleider van de Duitschers, Herr Fromme, had gezien dat 'het moderne spel van de Nederlanders had gezegevierd over het oudere speltype van zijn ploeg'.
Over het brengen van de Hitlergroet werd ook na de wedstrijd met geen woord gerept. Blijkbaar werd het dreigende gevaar van de nazi's in die dagen nog niet onderkend. Of was het een extreme vorm van beleefdheid om de vriendschap niet te schaden.