Schaakdagboek van een lanterfanter (1)

Door: Jan A. Van der Veen

Sinds jaar en dag ben ik in december een hondstrouw bezoeker van het Schaakfestival in Stad. Vroeger zaten matadoren als Jan Timman en Anatoly Karpov onder supervisie van Johan Zwanepol in de toenmalige Evenementenhal achter de borden. Tegenwoordig is het Universitair Sportcentrum RUG en Hanzehogeschool op het Zernikecomplex plaats van handeling en voert Jan Colly de regie over mannen als Sergei Tiviakov, Sipke Ernst, Daan Brandenburg, Jan Werle en vele anderen uit binnen- en buitenland. De vier Groningse grootmeesters hoopten op 30 december na de slotronde een goed gevulde enveloppe in ontvangst te mogen nemen en uiteraard puntjes voor de FIDE-ranking.

In m'n woonkamer in Paddepoel-Zuid prijkt weliswaar een antiek schaakbord, maar het verschuiven van stukken gaat me boven de pet. M'n kleinzoons zijn er meer bedreven in. Toch vind ik het fascinerend om dagelijks een bezoekje te brengen aan het Schaakfestival. Het observeren van de schakers en hun begeleiders is een obsessie van me. Type's uit allerlei werelddelen hebben als vanouds hun opwachting gemaakt en hun kleding alleen al wekt grote vreugde op. Slobbertruien, maatpakken, spijkerbroeken met gaten, T-shirts en trainingspakken wisselen elkaar af.

Tijdens de openingsronde van het toernooi in 2013, viel ik onmiddellijk met m'n neus in de boter. Na een opwarmbakkie voor slechts 1 euro 50 in het restaurant, nam ik plaats op de tribune. Aan m'n linkerzijde zat een Chinees van een jaar of vijftig. Rechts van me op twee meter afstand, bivakkeerde een mooie niet opgedirkte blonde jongedame van een jaartje of veertig. Voor haar had ik warme belangstelling. M'n vrijgezellenbloed maakte me onrustig. Bijna permanent krulde een prachtige glimlach rondom haar lippen. Na verloop van tijd besloot ik om in actie te komen. Afgaande op haar Slavisch uiterlijk opende ik in het Engels. 'Your husband plays chess?', was m' eerste vraag. Ik moest toch even subtiel contact leggen. 'Don't speak English', antwoordde de jongedame in kwestie met een betoverende glimlach, die me deed smelten.

Onmiddellijk gingen m'n gedachten uit naar m'n drie onbezette slaapkamers op circa 500 meter afstand van het Sportcentrum. 'You just spoke English', zei ik tegen de schoonheid. Nu lachte ze uitbundig. Ik moet nu even doorpakken was m'n gedachte. 'Sprechen sie Deutsch? Parlez vous Francais?'. De Madonna van het Schaakfestival schudde met haar hoofd en sprak weer een piepklein beetje Engels. 'I'm here with my son. He plays chess. We sleep in hotel'. Weer die mysterieuze glimlach, maar contact had ik toch maar mooi gelegd. Ik besloot te vragen uit welk land ze kwam. De blondine keek me ineens indringend aan en zei: 'I'm from Russia from Moscou'.

Ik lachte en vertelde dat ik in de jaren negentig als sportverslaggever van RTL 4 met Feyenoord in Moscou was geweest, dat ik het Kremlin had bezocht, op het Rode Plein de erewacht had geïnspecteerd en een bezoekje had gebracht aan het gigantische warenhuis GUM waar ze tuk op dollars en marken waren. Ik had de indruk dat ze het allemaal begreep. Ze knikte tenminste instemmend. Toen besloot ik m'n troefkaart uit te spelen. 'Is Vladimir Poetin also here?', vroeg ik argeloos en met een ondeugende blik. Dat had ik niet moeten doen. De jongedame schudde met haar hoofd en keek ineens strak voor zich uit.

De Chinese man ter linkerzijde sprak ook bijna geen Engels, maar bij de woorden Vladimir Poetin werd ie ineens levenslustig. Na vier woordjes Engels 'He is a bastard', maakte hij het bekende keelgebaar met z'n vingers. Een Chinees en een oer-Groninger hadden ineens dolle pret en een innige band. Toen we via gebarentaal en een hoop gelach ineens tot de conclusie kwamen om de mooie blonde Russin weer aan te spreken kwamen we tot onze grote droefenis tot de ontdekking dat zij verdwenen was. 'Shit', riep ik en nadat ik de Chinees met handen en voeten had meegedeeld dat ik interesse in die Russin had, hadden we nog even de grootste lol.

Korte tijd later speurde ik het Sportcentrum af. De zoektocht naar de Madonna van het Schaakfestival bracht geen resultaat. Ze was niet in het restaurant, niet op de toiletten en ook niet in de rookruimte buiten. Om m'n lusten weer enigszins tot bedaren te brengen nam ik m'n intrek in het restaurant. Een sateetje met frites en salade voor slechts 6 euro 50. Waar maak je dat nog mee? Tenslotte heb ik toen met de Chinees afgesproken dat we de afgelopen editie van het Schaakfestival een bakkie zouden doen. Ongetwijfeld zou Madonna er ook weer zijn. U zult begrijpen dat de naam Vladimir Poetin niet opnieuw zal vallen.


Jan A. Van der Veen

Over Jan A. Van der Veen

Jan van der Veen werkte jaren voor het Nieuwsblad van het Noorden. Daarna als freelance journalist onder meer voor het Algemeen Dagblad, De Volkskrant, KRO, RTL4, Veronica, Sport7 en SBS om zijn loopbaan vervolgens dicht bij huis af sluiten bij RTV Noord. Altijd in voor nieuwe dingen. Kritisch waar nodig, maar met name enthousiast.