Ronald Koeman is nog altijd begaan met zijn eerste liefde
Beeld: Archief Jan Kanning
‘We komen eens dat clubje van jou doen’, beloofden Ronald en Erwin Koeman in koor al een paar keer aan Hans Nijland. Vat het niet verkeerd op; hoe vaag ook verwijst het juist naar de eeuwige liefde van dit duo voor FC Groningen. ‘We hebben nog altijd een heel warme band met de familie Koeman’, laat de algemeen directeur dan ook weten.
Hans Nijland werkte zeventien jaar samen met vader Martin Koeman, de geestelijk vader van de jeugdopleiding. In dienst van FC Groningen aanschouwde hij nog net van nabij de laatste fase van Erwin Koeman in actie als speler. Ronald Koeman bewonderde hij slechts als supporter op de tribune, waar hij als inwoner van Hoogezand regelmatig opdook. ‘Maar ook met hem is het contact nooit verbroken.’
Vorig seizoen wilde Hans Nijland met de directeur van hoofdsponsor Essent een wedstrijd bezoeken van Southampton, tegen West Bromwich Albion. Berichten vlogen via de mobieltjes over en weer de Noordzee over en Ronald Koeman regelde zelfs een persoonlijke ontvangst in de eigen box. ‘Na afloop nam hij rustig de moeite om in de box een praatje te maken met de directeur van Essent. Ik vertelde hem over mijn vrij ingewikkelde terugreis met eerst de trein naar Londen. Hij had een betere oplossing: meevliegen met een al gereserveerde privéjet, die ook hem nog diezelfde dag rechtstreeks van Southampton naar Amsterdam zou brengen. Niet veel later namen we een wijntje in de lucht. Een onvergetelijke ervaring.’
Martin, Erwin en Ronald Koeman: sterren die nooit zullen doven bij FC Groningen, dat als eerbetoon een deel van de tribune de naam gaf van de familie Koeman. Ronald maakte zich al tamelijk jong los van de club. Om uit te vliegen naar Spanje en Engeland. Maar ook hij, na de eerste verkenningen bij Helpman en GRC, ontbolsterde in de jeugdopleiding van FC Groningen.
Hij was pas zeventien en oogde als een bonkige en slungelige straatschoffie. Op 21 september 1980 mocht Ronald Koeman in de hoofdmacht debuteren van trainer Theo Verlangen. Hij was al ingeseind door zijn trainer, met een belletje op de vrijdagavond. ‘Vanaf dat moment spookte de wedstrijd constant door mijn hoofd.’ In het Oosterpark tegen NEC viel hij in voor het laatste half uur.
Het publiek begroette hem enthousiast als een jongen uit de streek, hoewel hij op 21 maart 1963 was geboren in Zaandam. Als een baby van amper drie maanden verhuisde hij in datzelfde jaar naar Groningen. Vader Martin Koeman wisselde immers het Amsterdamse Blauw-Wit in voor GVAV, dat vanaf juni 1971 in het betaalde voetbal een doorstart maakte als FC Groningen. Tijdens wedstrijden van Martin stoeiden de twee zonen steevast met een bal op de tegels voor de hoofdtribune. Ze groeiden op in de Genestestraat en brachten elk vrij uurtje door op straat.
Tot irritatie van de zelfbewuste debutant stuurde trainer Verlangen de jongeling onverbiddelijk terug naar de wachtkamer. Hij liet zich ook kritisch uit over de eerste speelminuten. ‘Het was allemaal nog teveel in één tempo.’ Het resulteerde in één van de vele botsingen (en boetes) tussen de trainer en zijn extroverte en mondige pupil.
Een maand na zijn invalbeurt kreeg Ronald Koeman voor het eerst toegang tot de basis, thuis tegen Feyenoord (0-0). In zijn eerste seizoen aardde hij al direct als een vaste waarde: al met al 27 wedstrijden en zes doelpunten. In drie jaar maakte hij, als middenvelder, al naam als kanonnier: 35 treffers in 98 duels. Ofwel één op drie. De allereerste dateerde van half november 1980, voor de beker tegen NEC in De Goffert.
Broer Erwin, ruim een jaar ouder, zocht al in de zomer van 1979 het avontuur en tekende voor PSV. Hij honoreerde daarmee de lokroep van trainer Kees Rijvers, die hem als een groot talent aanprees. Maar in Eindhoven roestte Erwin Koeman vast op de bank. Medio 1982 keerde hij terug naar het noorden, als huurling van FC Groningen. Zodoende trokken de broers nog een seizoen zij aan zij op. ‘We speelden samen op het middenveld en dat ging fantastisch. We maakten veel doelpunten (zo’n dertig). We hadden een goed elftal.’ Als vijfde passeerde FC Groningen de eindstreep, achter Ajax, Feyenoord, PSV en Sparta. Het klasseerde zich voor Europees voetbal, een ongekend nieuwtje voor de hele provincie. Met historische toppers tegen Atletico Madrid en Inter Milaan als beloning.
Ronald Koeman zou alleen nog op afstand meeleven. Voor 1,25 miljoen gulden lokte Ajax hem naar de hoofdstad. ‘Daar heb ik de basis gelegd voor wat ik later ben geworden.’ Vanuit Amsterdam zwierf hij uit naar Eindhoven (PSV), Barcelona (zes jaar) om bij Feyenoord in Rotterdam een even grootse als indrukwekkende carrière af te bouwen. Hoogtepunten als de Europa Cup voor PSV en Barcelona en de Europese titel van het Nederlands elftal sieren zijn erelijst. Zijn knallende afstandsschoten, soms zo’n 120 km per uur, kroonden hem tot de meest productieve verdediger aller tijden.
Ook als trainer ontsteeg Ronald Koeman royaal de middelmaat in Nederland. Inmiddels 53 jaar slingerde het vervolg van zijn loopbaan langs een serie clubs: Vitesse, Ajax, Benfica, PSV. Valencia, AZ, Feyenoord, Southampton en sinds de zomer Everton. Feyenoord heeft nog altijd heimwee naar de vruchtbare samenwerking en in Rotterdam diende hij zich ook aan als toekomstige bondscoach. Maar de KNVB twijfelde aan zijn kunde. In de Premier League nam hij wraak op de blinde bond in Zeist.
‘In zijn tweede jaar als trainer van Southampton was Ronald op zoek naar een centrale verdediger’, diept Hans Nijland nog een anekdote op. ‘Wij wisten dat Virgil van Dijk een stap wilde maken. Ik heb toen Ronald getipt. Virgil speelde bij Celtic en bij doorverkoop kregen wij weer een bepaald bedrag. Het geld konden we goed gebruiken.’
‘Op 1 september kreeg ik uiteindelijk een appje van Ronald. Trek vanavond maar samen met jouw vrouw een flesje wijn open. De deal is de deal. Ik was zo enthousiast dat ik op Twitter reageerde met: vanavond trek ik een flesje wijn open. Prompt kreeg ik Ronald aan de lijn. Kop houden, graag. Southampton had het namelijk nog niet officieel bekend gemaakt en tot dan wilde Ronald de transfer absoluut geheim houden.’
Weer zo’n bewijs, meent de algemeen directeur van FC Groningen, hoe sterk Ronald Koeman nog immer is begaan met zijn eerste ‘vlam’. ‘Zijn gevoel, en ook dat van Erwin, ligt nog altijd bij de club.’