Ranomi (2012)
Geboren in het Ommeland, tot topsporter gekneed in Stad om vervolgens in de Grote Wereld prestigieus eremetaal te oogsten. Zie daar in één zin het traject dat Ranomi Kromowidjojo aflegde in de piramide van de topsport. Zo eenvoudig het lijkt, zo moeilijk was de praktijk. Want dat soort wegen naar sportieve roem gaat niet over rozen. Om bij het begin te beginnen, in Sauwerd dus. Bekend van de splitsing van het meest noordelijke spoor in Nederland. Rechtdoor naar Roodeschool en rechtsaf naar Delfzijl. Daar dus kwam Ranomi ter wereld, op 20 augustus 1990. Geschapen door Surinaamse Rudi en Groningse Netty.
De kennismaking met zwemwater liet nog geen twee maanden op zich wachten, zo hebben de schrijvers Gerard van den Berg en Louis Straatman in hun boek Goud, ja opgetekend. Het was een geintje van oma Kromo. Zij was met baby Kromo in het zwembad en liet haar op een bewaakt moment even los om te zien hoe die zuigeling zou reageren. Nou, die gaf geen kik. Het bleek de voorbode voor een echt waterratje te zijn. Als vierjarige had ze haar eerste diploma's, A en B, al te pakken. Weer drie jaar later won ze als zevenjarige haar eerste wedstrijdjes in zwembad De Beemden in Bedum.
Het was zonneklaar, Ranomi Kromowidjojo ontpopte zich als een groot talent. Een logisch gevolg was dat de Rudy en Nettie het advies kregen met hun dochter naar de stad Groningen te gaan, waar Ranomi zich bij de zwemclub Trivia verder en vooral ook béter kon ontwikkelen. Netty en ook oma zagen dat wel zitten. Zij hadden in hun jonge jaren zelf ook bij stadsclubs gezwommen. Niettemin kostte die verplaatsing wel hoofdbrekens. Niet alleen logistieke, maar van de ene op de andere dag ging ook het gezinsleven op de kop. Want wie topzwemmer of -zwemster wil worden, moet in dit land vroeg uit de veren. Wat heet, héél vroeg zelfs. Om kwart over vijf ging voortaan de wekker in Huize Kromowidjojo. Na een snel ontbijtje werd dochterlief met de auto naar de Stad gebracht. 's Winters naar het Helperbad, in de zomermaanden naar De Papiermolen. Fiets achterop, zodat Ranomi tussen de trainingen door zelf naar school kon fietsen.
Met zulke dagprogramma's moet je heel wat doorzettingsvermogen hebben om dat jarenlang vol te kunnen houden. Ranomi had er in haar prille jeugd geen enkele moeite mee, zei ze in het gememoreerde boek. “Ik kom uit een sportieve familie. Mijn vader heeft op hoog niveau karate beoefend. Met winst- en verliespartijen. Hij heeft dus met tegenslagen leren omgaan. Ik kom niet uit een topsportfamilie, het is er bij mij echt niet ingestampt. Maar dat willen winnen zit wel in mijn DNA, denk ik.”
Het loonde in elk geval de moeite, want de ster van Ranomi Kromowidjojo rees razendsnel in zwemland. Niet alleen nationaal, ook internationaal. Als vijftienjarige had ze al aan de lopende band jeugdrecords van de toenmalige wereldster Inge de Bruijn verbeterd en won ze medailles bij de Europese jeugdkampioenschappen. Ze werd zich toen bewust van haar kansen in de sport. Toch dreigde er nog even een kink in deze kabel te komen. Want Ranomi had als tiener meer met Anky van Grunsven dan met Inge de Bruijn. Ze had zelfs posters van de dressuurkampioene op haar slaapkamer hangen. Ze vond zich meer paardenmeisje dan zwemster. Ze wilde zelfs een paard hebben, zo gek was ze van edele viervoeters. Maar daar staken Rudy en Netty echter gedecideerd een stokje voor. Ze had er trouwens begrip voor. Want, zoveel zelfkennis had ze al wel, als zwemster had ze meer toekomst dan als amazone.
Die zelfkennis kwam er ook helemaal uit. Daarvoor moest ze wel verhuizen. Naar Eindhoven, het epicentrum van de Nederlandse zwemsport. In het Pieter van den Hoogenband-stadion gaf de bevlogen bondstrainer Jacco Verhaeren de Sauwerdse het laatste zetje naar het rijk der superkampioenen. Met als absolute hoogtepunt haar onweerstaanbare Olympische rushes op de Spelen van Londen in 2012. Eerst een gouden plak op de koninginnennummer van het zwemmen, de 100 meter vrije slag. Gevolg door een bisnummer in dezelfde discipline, maar dan op de halve afstand.
Waarna er werd gestreden wie de 'hoofdhuldiging' moest krijgen: Sauwerd of toch Stad? Het werd Sauwerd, daarover liet Kromo geen twijfel bestaan, verwijzend naar de tegeltjesspreuk die ze met haar broer Chjanoy deelt. ”Pa komt oet de jungle, moar wie binn'oet de klaai trok'n.”