Piet Fransen
Beeld: Archief Jan Kanning (bewerkt)
Geboren en getogen in het Oosterpark, in de Hortensialaan om precies te zijn, en dan niet voor de volksclub Oosterparkers gaan spelen. Dat werd Piet Fransen als beginnend voetbaltalent niet in dank afgenomen. Hij koos voor Velocitas, weliswaar ook een club van het volk, maar verdorie helemaal aan de andere kant van de stad. In het boek Goud, ja, waarin Groninger sporthelden uitvoerig worden belicht, legt hij uit waarom het die andere groenwitte club werd. “Mijn vader Geert speelde voor Velo en dus was het logisch dat ik er ook ging spelen, zeker in die tijd.”
Die keuze is hem in Plan Oost nooit vergeven. Tot in lengte van jaren werd hij min of meer gezien als iemand die hoogverraad had gepleegd, onthulde hij in het boek. “Ik was een waardeloze kerel. Jaren later, toen ik er als scout van de FC wel eens kwam, hoorde ik nog: “Doar komt die lul ook an, die mot weer de beste spelers van ons weghoal'n.”
Bij Velocitas, waarmee pa Fransen in 1934 de KNVB Beker had gewonnen, werd Pietje, zoals hij veelal liefkozend werd genoemd, gekneed door een Engelse trainer, Edward Donaghy. Het Nieuwsblad van het Noorden tekende eens uit Fransens mond op: “Deze man heeft me tweebenig gemaakt. Ik kon geen bal met links trappen. Donaghy heeft me dat geleerd. Op de trainingen verbood hij me met rechts te trappen. Deed ik dat toch, dan kon mijn spullen pakken terug fietsen naar Plan Oost.”
Bij Velocitas werd hij in 1955 betaald voetballer. Hij behoorde er als 19-jarige tot de wekelijkse uitblinkers, waarna op voorspraak van trainer Otto Bonsema, bij Velocitas ploeggenoot van pa Fransen, door GVAV werd gekocht. Dat was in 1957. Piet hoorde in de eredivisie thuis, wist Bonsema. Dat had hij goed ingeschat. Ook in het Oosterpark, op twee steenworpen van zijn ouderlijk huis, ontwikkelde hij zich tot de absolute smaakmaker.
Piet Fransen was niet alleen een technisch en tactisch uitstekende middenvelder, maar verhoogde de amusementswaarde van GVAV's wedstrijden met clowneske acts. Zo bracht hij ballen bij hoge uittrappen van de keeper met zijn kont onder controle; deed hij bij vrije trappen net of hij de bal nog even goed wilde leggen om vervolgens de bal schielijk in het doel te punteren en betrok hij ook Jan Publiek bij zijn humoristische shows.
Zoals die keer toen hij een toeschouwer op de staantribune voor joker zette nadat deze in woord en gebaar duidelijk maakte dat hij het maar niks vond wat de heren voetballers er van bakten. Toen Piet Fransen de bal in de buurt van deze toeschouwer kreeg aangespeeld, zette hij zijn rechtervoet op de bal en en riep de stuurman aan wal toe: “As doe het beter kinst mien jong, kom dan eem'n het veld op. Hier hest die bal.”
Grote hilariteit en Pietje de Clown had zijn doel bereikt; de man keek wel uit om nog wat te roepen. Fransen was zulke fratsen op het lijf geschreven; hij was een publieksspeler pur sang, genoot van de ambiance in het stadion. Hoe meer publiek, hoe beter hij op dreef was. Dus leek zijn transfer naar Feyenoord in 1965 hem nog meer roem te bezorgen. In de Kuip hield hij echter na een ruim een jaar al weer voor gezien. Zijn vrouw Lena kreeg er heimwee en dus werd Piet weer voetballende melkboer in de Stad.
Uiteindelijk kwam hij 416 keer voor GVAV uit en scoorde hij 77 keer voor de blauwwitten. Hij was ook de eerste GVAV'er die Oranje haalde. Hij bleef, mede omdat hij Feyenoord had verlaten, steken op zes interlands. Op zijn 'ouwe dag' – in 1971 – maakte hij de transitie van GVAV in FC Groningen mee en kwam als 35plusser nog tot 68 optredens voor de FC, waarin hij ook nog vijf keer doel trof. Hij bouwde af bij ACV in Assen en later ook nog Gronitas.
Piet Fransen is voor zijn vele verdiensten voor het Groninger voetbal beloond met een straatnaam (nou ja, Piet Fransenlaan), de erepenning van de gemeente Groningen en naamgeving van tribune lange zijde in de Euroborg.