Op sterven na dood
Beeld: Jan Kanning
Zijn er nog wel wakkere ijsclubbesturen? Koning Winter zwaait nu al een dikke week de scepter in het land, maar nog nergens heb ik iets gelezen over wakkere bestuurders van ijsverenigingen. Hoe anders was dat pakweg twintig jaar geleden! Er ging in een ijstijd als deze geen dag voorbij of je trof in de krant berichten als deze aan:
“In Midwolda troffen de sterkste mannen van de kortebaan elkaar om een greep te doen in een aantrekkelijke prijzenpot. Niettegenstaande het feit dat fikse sneeuwval de kwaliteit van het ijs danig had aangetast, was het wakkere bestuur van de organiserende vereniging ‘Eigen Kracht’ er toch in geslaagd een behoorlijke baan uit te zetten. Daarop kon streekfavoriet Evert Kramer uit Nieuw-Scheemda het best uit de voeten en dat leverde hem voor de derde keer deze week een eerste plaats - goed voor honderd gulden - op. Kramer triomfeerde na felle strijd met zijn aloude rivaal Boele de Vries uit Rolde. De eindstrijd nam enige tijd in beslag. Pas na veertien valse starts en een kamprit moest de kordate Drent zich op het nippertje gewonnen geven.”
Alvorens de sportjournalist uit die dagen zo’n stukje op papier had, was het voor hem een hele kunst de kantine in redelijk nuchtere toestand te verlaten. Uit dank voor zijn aanwezigheid werd hem beleefd doch dringend verzocht aan de uit enkele planken opgetrokken bittertafel plaats te nemen om ‘eentje’ te nemen op de goede afloop. Dat kon er gemakkelijk vanaf, want een grote mannenrijderij was destijds een gegarandeerd kassucces.
Het klauwen der vrouwen -op de kortebaan vind je geen dames en heren- sloeg trouwens zeker niet minder aan bij het altoos meelevende volk. Nog altijd spreken de namen van Jantje Venekamp-Tienkamp, Riekje Tuinema-Ruben, Grietje Oosterhof-Lukkes, Martha de Vries-Wieringa en Grietje Dieterman-Schuur bij de generatie van boven de dertig tot de verbeelding. Vliegende huisvrouwen werden ze genoemd, die als de vorst een tijdje aanhield, dagelijks op scheuvels in de weer waren om de welstand van het gezin met vinnige streken op te vijzelen.
Anno 1985 is het kortebaanschaatsen op sterven na dood. Pro forma worden er nog gewestelijke kampioenschappen vastgesteld, maar grote klassiekers op de banen van ’t Oldambt in Scheemda, Aol Gloep in Vries, Eendracht in Siddeburen, De Woudbloem in Scharmer, Fivelgo in Appingedam en Polderputten in Ter Apel zijn verleden tijd. Wakker is men er al lang niet meer. Het is alom teloorgang wat de klok slaat. Tekenend hiervoor is dat onlangs voor het eerst tijdens de jaarvergadering van het gewest Groningen de A.D. de Groot-vlag niet is uitgereikt. Voor dit dundoek, een hommage aan wijlen één van de grootste promotors van het kortebaan-schaatsen, was geen kandidaat meer. Is er een duidelijker bewijs dat ijsclubs niet meer wakker zijn?
Zelfs niet in Lageland-Hamweg, ooit het mekka van de kortebaansport. Wat het Bislett in Oslo is voor langebaan-rijders, was dit buurtschap ten zuidoosten van de stad Groningen voor de oersprinters van het ijs. Was, want ook Lageland-Hamweg heeft door de jaren heen zijn faam niet hoog kunnen houden. Pelleboer hoefde slechts hogedruk vanuit Scandinavië aan te kondigen, of Lageland had een grote rijderij uitgeschreven. Priksleewedstrijden werden er afgelopen week aangekondigd. Dan moet je toch wel even iets wegslikken.
Al even triest zijn de schaatsagenda’s heden ten dage. Als Radio Noord die heerlijke schaatsenrijderswals ten gehore brengt, wil ik aankondigingen horen van kortebaanwedstrijden in Midwolda, Siddeburen, Vries, Scharmer, Appingedam, Ter Apel, en - minstens twee keer per week - Lageland-Hamweg. En niet dat de ijsbanen van Ten Boer en Niekerk vanaf tien uur zijn geopend of dat er vrijwilligers worden gevraagd om de baan in Usquert sneeuwvrij te maken.
Toegegeven, ook wij van Het Nieuwsblad doen het niet meer goed. Elk schaatsevenement behoort te worden aangekondigd met die karakteristieke Friese doorloper er boven, zoals vroeger gebruikelijk was. Helaas, ook die traditie is verloren gegaan. Foei! Laten wij met elkaar weer wakker worden!!!!