Neptunia
Beeld: Eigen archief
Op 21 augustus van dit jaar zou VV Neptunia uit Delfzijl het 100-jarig jubileum moeten vieren. Neptunia werd in 1918 opgericht onder de naam Delfzijlse Voetbal Vereniging (DVV). Later werd de naam gewijzigd in Neptunus (god van de zee), maar omdat er al een club onder die naam speelde (Neptunus Rotterdam) werd het uiteindelijk Neptunia. Helaas zal de club de respectabele leeftijd van 100 jaar nooit meer halen. Neptunia is sinds 1 juli 2014 gefuseerd met stadgenoot Eems Boys tot NEC (Neptunia Eems Boys Combinatie). Toch blijft Neptunia voor veel mensen een begrip in het noordelijke amateurvoetbal. Dat is vooral te danken aan het seizoen 1962/1963. Een terugblik op het absolute hoogtepunt voor een amateurclub uit de provincie Groningen, na de landstitel van Be Quick in 1920 en het winnen van de beker door Velocitas in 1934.
In 1956 bereikte Neptunia voor het eerst de tweede klasse. Binnen vier jaar stoomde het Neptunia-schip vervolgens op naar de eerste klasse. In het seizoen 1962/1963 wordt Neptunia ingedeeld in de eerste klasse C. In het zondagvoetbal was de eerste klasse tot 1974 het hoogste amateurniveau. De indeling zag er als volgt uit: Emmen, Germanicus (Coevorden), Jubbega, KSC (Schoonoord), Neptunia, Oosterparkers (Groningen), PJC (Nieuwe Pekela), Rood Geel (Leeuwarden), Sneek, Velocitas (Groningen), WVV (Winschoten) en Zwaagwesteinde.
Johnny de Grooth
Trainer van Neptunia is sinds het begin van dat seizoen de 33-jarige Johnny de Grooth, oud-speler van GVAV. De Grooth speelde dertien jaar in het eerste elftal van GVAV. Hij was een van de mannen die Groningen eredivisievoetbal bracht. Hij stond 290 keer aan de aftrap en tekende voor liefst 109 doelpunten in het shirt van GVAV. Na zijn succesvolle spelerscarrière, die in 1959 werd beëindigd door chronisch knieletsel, werd hij in het seizoen 1960/1961 trainer van Stadskanaal en Zuidhorn. Met succes: met laatstgenoemde club is hij twee keer kampioen geworden.
Bij Neptunia speelt hij het, toen in amateurkringen nog vrij nieuwe, 4-2-4-systeem. Zijn belangrijkste taak, naast het ontlopen van degradatie, is volgens de Eemsbode: “de wedstrijdmentaliteit en de conditie van de spelers op een hoger peil brengen.” Zelf zegt De Grooth: “De jongens hebben stuk voor stuk een goed schot in de benen, maar op het beslissende moment ontbreekt de rust om te scoren. Dat hebben we bij GVAV ook een jaar gehad. We konden toen ‘alles’’ tot aan het doelgebied, maar dan stonden we te schutteren en probeerden we de bal zo vlug mogelijk af te spelen, hetgeen meestal fout afliep.”
De jonge trainer zal “veel conditietrainingen geven, veel oefeningen demonstreren, die in hoog tempo uitgevoerd moeten worden”. Neptunia-voorzitter Jan Harm Dik is blij met de nieuwe trainer: “Ik heb groot vertrouwen in De Grooth. Het is te hopen, dat hij de zwakke punten eruit kan halen.”
De Grooth werkt met een jonge spelersgroep, waarvan de kern (doelman Klaas Plat, verdedigers Geert Koning, Renzo Cramer en middenvelders Ko Mulder, Rob Schuyl) al jaren met elkaar samenspeelt. Paul Dinges, stichter en eigenaar van een groot motorenbedrijf en machinefabriek in Delfzijl, speelt in die jaren een belangrijke rol bij het samenstellen van de spelersgroep. Hij strikt talentvolle spelers, die bij hem in dienst zijn, voor Neptunia.
Bloeiende stad
Dinges heeft keuze genoeg, want de havenstad maakt vanaf halverwege de jaren vijftig een enorme economische groei door. Delfzijl wordt namelijk aangewezen tot een van de achttien industrialisatiekernen van Nederland. Miljoenen guldens aan subsidies worden ingezet om bedrijfsterreinen aan te leggen, verkeersverbindingen te verbeteren, woningen te bouwen en het technisch onderwijs te stimuleren. Ook zijn er premies voor bedrijven die willen uitbreiden of die zich willen vestigen in de nieuwe industrialisatiekern. En in zo’n bloeiende stad hoort een voetbalclub op het hoogste amateurniveau.
Weerzien met Emmen
Neptunia begint het seizoen op 9 september 1962 tegen een oude bekende: VV Emmen. Twee jaar eerder, in 1960, werd na een beslissingswedstrijd ten koste van Emmen voor het eerst de eerste klasse bereikt. Ko Mulder maakte toen, onder toeziend oog van 6000 toeschouwers in Oude Pekela, de enige treffer. Neptunia speelde daarna twee seizoenen lang een anonieme rol in de eerste klasse. Sterker nog: dankzij een doelpunt van Rob Schuyl tegen Alcides op de slotdag van het seizoen 1961/1962, kon degradatie ternauwernood worden voorkomen.
In de eerste wedstrijd van het seizoen 1962/1963 wint Neptunia, op het gemeentelijk sportterrein Sportpark Centrum, met 2-1 van Emmen. De Leeuwarder Courant schrijft een dag later: “Neptunia schijnt dit seizoen sterker te zijn dan vorig jaar, want Emmen verloor in Delfzijl met 2-1.” Een vooruitziende blik van de verslaggever, maar niemand in Delfzijl houdt op dat moment rekening met een kampioenschap.
Na de vierde competitiewedstrijd van het seizoen tegen Oosterparkers (3-1 winst), staat Neptunia voor het eerst bovenaan in de eerste klasse. Het Nieuwsblad van het Noorden is lovend: “Van de drie clubs die elkaar op de leiderstroon verdrongen, heeft alleen Neptunia zich volledig gehandhaafd. Er is blijkbaar een andere, frisse geest in het elftal der havenkanters gevaren. Met het fraaie totaal van zeven punten uit vier ontmoetingen (twee punten per overwinning, red.) heeft de ploeg die de afgelopen competitie ternauwernood een roemloze degradatie ontliep, zich naar het hoofd van de ranglijst gewerkt.”
Daarna gaat het minder met de Delfzijlsters. Op 28 oktober gaat de ploeg van trainer Johnny de Grooth in Sneek (2-1) voor het eerst onderuit. Tot aan de winterstop weet Neptunia nog maar twee keer te winnen, thuis tegen Zwaagwesteinde (2-0) en Jubbega (1-0). In de laatste wedstrijd voor de winterstop verliest Neptunia op 2 december in Schoonoord met 2-1 van KSC. De Delfzijlsters verliezen daarmee ook de koppositie aan…Emmen. Halverwege de competitie heeft Emmen vijftien punten, terwijl Neptunia er twee minder heeft.
Na een strenge winter, mét Elfstedentocht (de Hel van 63), hervat Neptunia de tweede seizoenshelft pas op 17 maart 1963 in Leeuwarden met een 1-0 overwinning tegen Rood Geel. In de zeven wedstrijden daarna lijkt Neptunia door wisselvallige resultaten (slechts twee keer winst) af te haken in de strijd om het kampioenschap. Lijkt, want de redding is misschien wel de reeks thuiswedstrijden. Van de laatste vier competitiewedstrijden spelen de Delfzijlsters drie keer thuis. En in die drie duels worden achtereenvolgens KSC (4-0), Germanicus (6-1) en PJC (4-0) met overtuigende cijfers verslagen. Vooral de overwinning op PJC is belangrijk, want doordat concurrent Jubbega met 3-0 verrassend onderuit gaat bij Velocitas, staat Neptunia met nog één competitiewedstrijd te spelen weer bovenaan in de eerste klasse.
“Bij het ingaan van de laatste ronde is de spanning in de hoogste amateurklasse tot het kookpunt opgevoerd. Van de drie troonpretendenten kwamen Neptunia (4-0 op PJC) en Zwaagwesteinde (5-0 tegen KSC) de zondag ongekreukt door. Jubbega leed in zijn uitwedstrijd tegen Velocitas een gevoelig verlies: 3-0. Met één punt voorsprong heeft Neptunia zich nu op het leiderskussen genesteld en in de uitwedstrijden op Pinkstermaandag, welke voor de drie kampioenskandidaten zijn vastgesteld, zal worden uitgemaakt bij wie de vlag in top gaat”, schrijft een verslaggever van het Nieuwsblad van het Noorden op maandag 27 mei 1963.
Hoe kan het ook anders: uitgerekend Emmen is opnieuw de tegenstander in een van de belangrijkste wedstrijden uit de geschiedenis van Neptunia op dat moment. De wedstrijd wordt op Pinkstermaandag gespeeld, tijdens de bekende Neptunusfeesten in Delfzijl. Twee jonge Neptunia-supporters zijn op het idee gekomen om, in navolging van 1. FC Köln, een geit mee te nemen om de ploeg aan te moedigen. “De jongens hebben een geit geleend, die op de een of andere vorm van rood-witte kleuren zal worden voorzien en die de reis meemaakt naar Drenthe. Hopelijk zal de mascotte er het hare aan toe bijdragen dat de match gunstig verloopt”, schrijft een verslaggever in Nieuwsblad van het Noorden in de rubriek Voetbal-voorspel.
Zenuwen
De zenuwen hebben een verlammende werking op de spelers van Neptunia. Vijf minuten voor tijd staat het 2-2 en dat is niet genoeg voor de titel. Een greep uit het wedstrijdverslag in het Nieuwsblad van het Noorden.
“Het kostte de Delfzijlsters, die het erg met de zenuwen te kwaad hadden overigens menig zweetdruppeltje om de thuisclub goed partij te geven. Men zou zelfs kunnen spreken van een overheersend Emmen al was deze ploeg in technisch opzicht de mindere van Neptunia.”
“Middenvoor Rob Schuyl opende voor de Delfzijlsters de score. Reeds na negen minuten priemde hij de bal – weliswaar in tweede instantie – tegen de touwen, nadat rechtsbuiten Bob Bosch het leer uitstekend had opgebracht (0-1).”
Emmen komt in de 37e minuut op gelijke hoogte, maar Kees Bosker zet Neptunia twee minuten na rust weer op voorsprong (1-2).
“Deze voorsprong zou, naar men aan beide zijden verwachtte, wel gehandhaafd blijven, maar Neptunia’s achterhoede kreeg plotseling een inzinking. De rechtsbuiten van Emmen, Scholten, was het die – zo omstreeks de 85e minuut – Neptunia’s zoete droom verstoorde. De Emmenaar kón doodeenvoudig niet missen…:2-2.”
Maar het komt tóch goed voor Neptunia, beschrijft de verslaggever in de krant.
“Linksachter Schoonewille greep Neptunia’s midvoor binnen de fatale lijnen bij z’n benen. Scheidsrechter W.J. Jansen uit Deventer kende de havenstedelingen daarop een strafschop toe en aanvoerder Geert Koning knalde de deze keer in het blauw gestoken Neptunianen naar de kampioenslauweren. Het gejuich dat toen opsteeg, moet in Delfzijl tijdens de Neptunusfeesten zijn doorgeklonken…”
En de geit? Die wordt volgens de Eemsbode vanaf dat moment de mascotte van Neptunia. “Een vol levenslust ronddartelende geit zal in het vervolg bij de thuiswedstrijden van de Delfzijlsters aanwezig zijn op het Sportpark. Maandag is het blatende dier voor het eerst bij een wedstrijd aanwezig geweest en in Emmen verliep de ontmoeting voor de Delfzijlsters succesvol. De aankoop van de nieuwe mascotte is mogelijk geworden doordat de spelers gezamenlijk ’t daarvoor benodigde bedrag bijeen hebben gelegd. De geit graast nu in de tuin van de voorzitter van Neptunia, de heer Dik, terwijl zij spoedig van een nieuw rood-wit dekje zal worden voorzien.”
De geit brengt geluk. Neptunia wordt dus voor het eerst in haar bestaan kampioen in de eerste klasse. De ploeg van trainer De Grooth eindigt bovenaan met dertig punten uit 22 wedstrijden, één punt meer dan beide Friese achtervolgers Zwaagwesteinde en Jubbega.
Friese afgunst
Vooral Zwaagwesteinde heeft er de pee in. Twee weken na de laatste competitieronde schrijft Zwaagwesteinde-voorzitter L. de Haan in zijn eigen clubblad: “De stemming na de wedstrijd (Germanicus – Zwaagwesteinde, red.) bij het bekend worden van de uitslag in Emmen (waar Neptunia speelde) laat zich raden, maar maakt weldra plaats voor afkeer en verontwaardiging bij het vernemen van het door onze sympathieke Germanicus vrienden doorgegeven telefoontje van een toeschouwer bij de wedstrijd Emmen – Neptunia, waaruit bleek, dat Emmen in de laatste vijf minuten van de wedstrijd toen het nog 2-2 gelijk stond, de winst opzettelijk aan Neptunia had gedaan. Een voor een amateurvereniging in niets te rechtvaardigen gebaar, wat sterke afkeuring verdient.”
Een dag later reageert Emmen-voorzitter F. Verhoef in dezelfde krant op de aantijgingen van zijn collega uit Friesland. “Wij deden titel niet cadeau aan Neptunia.” Maar in het bericht valt verder te lezen dat “de oudere spelers het inderdaad kalm aan hebben gedaan.” Verhoef ontkent echter dat het een vooropgezet plan was geweest om Neptunia kampioen te laten worden. Hij sluit af met: “Ik kan me overigens voorstellen dat Zwaagwesteinde wat gepikeerd is.”
Uiteraard is Neptunia-voorzitter Dik ook om een reactie gevraagd. Hij distantieert zich van de uitspraken van de voorzitter van Zwaagwesteinde. “Ons treft geen blaam.” Bovendien heeft Neptunia wel iets anders aan zijn hoofd, want de Delfzijlsters maken zich op voor de strijd om de landstitel.
2.500 kilometer
Neptunia vertegenwoordigt district Noord in het kampioenschap van Nederland. De club stuit in de kampioensgroep op de kampioenen van districten West I (AFC uit Amsterdam), West II (GVV Unitas uit Gorinchem), Zuid I (De Valk uit Valkenswaard), Zuid II (Wilhelmina ’08 uit Weert) en Oost (Quick Nijmegen). Binnen een maand, van 15 juni tot en met 14 juli, wordt de kampioenspoule afgewerkt. Dat betekent voor de clubs veel reizen en in het weekend twee keer tegen dezelfde tegenstander spelen. Neptunia maakt van de zes clubs veruit de meeste kilometers: ruim 2.500!
“Aangezien spoorwegen en autobussen niet door de lucht gaan maar langs wegen en omwegen en aangezien de clubs heen en terug moeten reizen in hetzelfde weekeinde mag men aannemen, dat Neptunia in die maand zo’n 2.500 kilometers moet afleggen op zijn vijf welgevulde weekeindtripjes ter afwisseling op de vijfdaagse werkwerk. Zelfs voor door en door getrainde profvoetballers zouden we dat een zware taak vinden!” valt te lezen in de Sportkroniek.
Neptunia begint het eerste weekend met een dubbeltreffen tegen Quick. Op zaterdag 15 juni reizen de Delfzijlsters af naar Nijmegen. Neptunia speelt in beide wedstrijden met dezelfde opstelling: Klaas Plat; Renzo Cramer, Arend Hamming; Ko Mulder, Geert Koning, Abel Wezeman; Bob Bosch, Jan Windt, Rob Schuyl, Klaas van Streun en Kees Bosker. Wezeman maakt in Nijmegen het enige doelpunt van de wedstrijd. Na afloop van de wedstrijd reizen beide clubs gezamenlijk, in goede harmonie, met de trein af naar Delfzijl voor de return.
Een dag later speelt Neptunia voor 3000 toeschouwers op het eigen gemeentelijk sportpark. Het wordt een spektakelstuk. Al na zestien minuten spelen kijken de Delfzijlsters tegen een 2-0 achterstand aan, maar dankzij een benutte strafschop van Geert Koning en twee doelpunten van Bob Bosch, wint Neptunia de wedstrijd alsnog met 3-2. Daardoor staat Neptunia als enige club met vier punten uit twee wedstrijden bovenaan.
“Vreugde heerst in voetballend Delfzijl. Vreugde om het feit, dat een gerenommeerde ploeg als het Nijmeegse Quick in een dubbel-ontmoeting dit weekeinde tweemaal is geklopt (…). Goed werk dus van Neptunia, dat nu, naar verwacht mag worden, ook verder zeker een rol spelen in dit nationale titelgevecht. Waarbij de ploeg ongetwijfeld door nog meer belangstelling dan gistermiddag (ongeveer 3000 toeschouwers) gestimuleerd zal worden”, schrijft het Nieuwsblad van het Noorden een dag later.
Niet alleen NvhN besteedt aandacht aan de prestaties van Neptunia, ook landelijke, gerenommeerde kranten als De Telegraaf, het Algemeen Handelsblad, Het Vrije Volk, De Waarheid, Het Parool en De Volkskrant berichten uitvoerig over de wedstrijden in de kampioenspoule.
Betaald voetbal in Delfzijl?
Op 18 juni 1963, twee dagen na het dubbeltreffen met Quick verschijnt in het Nieuwsblad van het Noorden een bericht met als kop: “Neptunia denkt (nog) niet aan betaald voetbal”. De goede prestaties van Neptunia brengen klaarblijkelijk ook in de regionale media heel wat te weeg.
“Mocht Neptunia in Delfzijl kampioen van Nederland bij de amateurs worden, dan zou er voor deze club een weg open zijn naar het betaalde voetbal. Geruchten wilden vanmorgen dat Neptunia’s bestuur reeds stappen in deze richting ondernomen zou hebben.”
Voorzitter Dik houdt zich op de vlakte tegen de journalist van het NvhN. “We zullen eerst eens moeten afwachten of Neptunia kampioen gaat worden. Er moeten nog zoveel wedstrijden worden gespeeld, dat het mogelijk is, dat onze club de titel niet gaat veroveren.”
Dik is wel van mening “dat zulks in zeer brede kring besproken zou moeten worden. Zowel het gemeentebestuur en het bedrijfsleven als particulieren zullen hiervoor nog breedvoerig van gedachten moeten wisselen. Er is evenwel nog geen enkele ruggenspraak gehouden. We zijn er namelijk ten zeerste van overtuigd, dat een stap naar de betaalde sector een heel zware zal zijn.”
Neptunia blijft na vier wedstrijden ongeslagen
Op zaterdag 22 juni, een week na de ontmoeting met Quick, speelt Neptunia opnieuw thuis. AFC is de tegenstander en de Amsterdammers hebben twee punten minder dan de Delfzijlsters. Het toeschouwersaantal loopt van 3000 tegen Quick op naar 5000 tegen AFC. Trainer Johnny de Grooth speelt met exact dezelfde opstelling als tegen Quick. En het werkt, al wordt er voor rust niet gescoord, mede door een misser vanaf elf meter door aanvoerder en stopper Geert Koning. In de tweede helft loopt Neptunia wel weg bij AFC door doelpunten van midvoor Rob Schuyl en linksbuiten Kees Bosker.
“Na de 1-0 brak een groot spektakel los. De toeschouwers vormden een deinende, joelende en zwaaiende menigte en zowel Neptunia-voorzitter J.H. Dik als trainer Johnny de Grooth dansten van louter begeestering het veld in.”
Dit beeld zou zich na de 2-0 van Bosker ongetwijfeld hebben herhaald. Maar er zijn ook bezorgde blikken als aanvoerder Koning vlak voor tijd per brancard het veld verlaat.
“Doch even later waren de kijkers heel stil. Stopper Geert Koning, die een goed organisator in de achterhoede bleek, was ongelukkig met een AFC’er in botsing gekomen. Hij bleef buiten bewustzijn op de grasmat liggen. Enkele minuten later werd Koning per brancard van het veld gedragen. Later deelde de behandelende arts ons mee dat Koning misschien een zware hersenschudding had opgelopen.”
Ook het gezicht van burgemeester Abraham Goldberg van Delfzijl stond zorgelijk, beschrijft de krant. “Met vaderlijke bezorgdheid informeerde Delfzijls eerste burger na afloop naar de toestand van Koning.” Ondanks het uitvallen van de aanvoerder, wint Neptunia met 2-0 van AFC en heeft het na drie wedstrijden nog geen puntenverlies geleden.
De Delfzijlsters reizen een dag later zonder Koning af naar Amsterdam voor de terugwedstrijd. Bé Schuurman neemt de plek in van de aanvoerder en dat is ook de enige wijziging in de opstelling van De Grooth.
Neptunia haalt Sport in Beeld
De wedstrijd in Amsterdam is, ondanks de aanwezigheid van een Sport in Beeld-camera, de voorloper van Studio Sport, geen spektakelstuk. Zelfs verre van. Maar dat is ook niet gek, gezien het gereis van beide ploegen. Volgens het Nieuwsblad van het Noorden maken beide ploegen een vermoeide indruk. Neptunia-doelman Klaas Plat is de man van de wedstrijd, want hij was een sta-in-de-weg voor de AFC-aanvallers. De wedstrijd eindigt in 0-0 en daar zijn de Delfzijlsters tevreden mee.
Niet tevreden zijn ze in Delfzijl met de uitzending van Sport in Beeld door de Nederlandse Televisie Stichting (NTS). En dat terwijl de club voor het eerst te zien was op de nationale televisie.
“In Delfzijl heeft men zich gisteravond bijzonder boos gemaakt op de NTS. Het commentaar van Koen Verhoeff bij de wedstrijdbeelden van AFC – Neptunia was in de ogen van veel Delfzijlsters een aanfluiting. De voorzitter van Neptunia, de heer J.H. Dik, vertolkte de mening van allen”, aldus het Nieuwsblad van het Noorden.
Voorzitter Dik: “Leuk, dat men eens een amateurwedstrijd voor de televisie uitzendt, maar laat men het dan goed doen. Het is nu eenmaal zo, dat de tweede wedstrijd, die op het beeldscherm kwam, minder goed wordt gespeeld dan de eerste. Had men evenwel vermeldt, dat de beide teams reeds zaterdag een zwaar duel hadden uitgevochten, dan zou deze affaire in een ander daglicht komen te staan. Het spijt me wel, maar de NTS heeft niet zo’n beste beurt gemaakt.”
‘Klein Feijenoord’
Dik heeft waarschijnlijk wel het stuk van de gerenommeerde sportjournalist Ger Bestebreurtje van Het Vrije Volk boven zijn bed gehangen, want de Rotterdammer is lyrisch over de prestaties van Neptunia.
“Neptunia was zaterdagavond ‘klein’ Feijenoord. Niet alleen omdat het ‘hand in hand’ bij vlagen over de tribunes daverde, maar vooral door het elan en de nimmer aflatende ijver, waarmee het technisch iets bekwamere AFC werd bestreden. Het werd ook in deze derde wedstrijd om de landstitel duidelijk, dat de Delfzijlsters de juiste ‘cupmentaliteit’ te pakken hebben. Hun inzet was formidabel, hun spel uiterst sportief en…van prima kwaliteit. We kunnen daarom gerust stellen, dat het Noorden met dit Neptunia een betere vertegenwoordiger heeft dan het met Velocitas de twee vorige seizoenen ooit heeft gehad.”
Bestebreurtje heeft gelijk wat betreft de ‘cupmentaliteit’, want Neptunia heeft na vier wedstrijden nog altijd niet verloren. De voorsprong op nummer twee Wilhemina ’08 bedraagt na vier wedstrijden drie punten. De Valk staat laatste met drie punten. Met nog zes wedstrijd te gaan ligt Neptunia op titelkoers…
Eerste puntverlies in Delfzijl
Neptunia speelt op zaterdagmiddag 29 juni thuis tegen Wilhelmina ’08 uit Weert. Het is een warme dag in de havenstad. Ondanks de grote concurrentie van de TT-races in Assen, komen er minstens 3000 toeschouwers op het duel af. Trainer De Grooth kan tot zijn opluchting weer beschikken over aanvoerder Koning. Hij is volledig hersteld van zijn hersenschudding. Opmerkelijk genoeg moet Neptunia het wel zonder verdediger Renzo Cramer stellen. De rechtsachter is op vakantie naar Italië. Cramer had aan het begin van het seizoen waarschijnlijk niet gedacht aan de landstitel. Tot zijn spijt was zijn vakantie al geboekt. De opstelling van Neptunia: doel: Plat; achter: Schuyl en Hamming; midden: Mulder, Koning en Wezeman; voor: Bosch, Windt, P. van Streun, K. van Streun en Bosker.
Neptunia heeft het lastig tegen de Limburgers. Bij rust staat het 0-0 en veel kansen zijn er niet geweest. Halverwege de tweede helft komen de bezoekers zelfs op voorsprong door een benutte strafschop (0-1). Neptunia gaat dan op zoek naar de gelijkmaker en zeventien minuten na het openingsdoelpunt staat het weer gelijk (1-1) na een actie van Jan Windt. Doelman Hendriks heeft moeite met een schot van Windt en “kon de bal slechts in zijn eigen doel slaan.” Neptunia’s voorhoede was niet in goeden doen, beschrijft een verslaggever van Nieuwsblad van het Noorden. “Mogelijk door het feit dat middenvoor Schuyl op de rechtsback-plaats was gezet bij afwezigheid van Cramer.”
In de slotfase krijgt Neptunia nog kansen op een overwinning, maar de Limburgers houden zich goed staande.
Na zes wedstrijden nog steeds ongeslagen
Tijd om te herstellen is er voor beide clubs nauwelijks. Om precies 07.22 uur vertrekt op zondagochtend de trein van Delfzijl naar Weert voor de return. Om 14.30 uur wordt afgetrapt, ziet ook Toon Schröder van de KNVB. De bondsvoorzitter is speciaal te gast in Weert en dat geeft het belang van de wedstrijd weer. Hij ziet een aanvallend Wilhelmina en een verdedigend Neptunia. Een hoofdrol is weggelegd voor Klaas Plat. De doelman van Neptunia houdt zijn doel met enkele fraaie reddingen schoon.
In de 62e minuut komt Neptunia, een tikkeltje tegen de verhouding in, op voorsprong. “Mulder ontnam midvoor Weekers de bal en schoof het leder door naar Windt. Deze bemerkte op tijd dat Bob Bosch er beter voor stond. Zigzaggend stuurde deze zeker vier Wilhelmina-verdedigers de verkeerde kant op en vanaf de hoekvlag plaatste hij de bal scherp voor. Klaas van Streun schoot op doel, maar het leer ketste af en rolde voor de voeten van Nick Bosch. Uit een kluwen van spelers vuurde Nick laag in de linkerhoek en tevergeefs dook de doelman van Wilhelmina: 0-1.”
Nick Bosch, het broertje van Bob Bosch, is geen vaste waarde in het elftal van Neptunia. Toch speelt hij in Weert “een meer dan verdienstelijke partij op de rechtsbinnenplaats”. Wat heet: hij wordt matchwinner! Neptunia wint voor de vierde keer in de kampioensgroep en heeft na zes wedstrijden tien punten verzameld. De Valk volgt op drie punten achterstand van de Delfzijlsters. Voor het eerst is de titel ook echt binnen handbereik. Als Neptunia beide wedstrijden tegen Unitas wint en De Valk laat minstens twee punten liggen tegen AFC, is de titel twee wedstrijden voor het einde een feit.
Lastige wedstrijden tegen Unitas
Neptunia speelt op zaterdag 6 juli eerst een uitwedstrijd in Gorinchem tegen Unitas voor ‘slechts’ 1500 toeschouwers. De Delfzijlsters hebben het moeilijk. Unitas is beter en valt vaker aan dan de bezoekers. “Niet alleen waren de westelijken fysiek sterker en krachtiger in hun trap, maar zij vochten ook verbetener en ze lieten de bal het werk doen”, aldus de aanwezige Nieuwsblad van het Noorden-journalist. Het is opnieuw aan doelman Plat te danken dat Neptunia de nul houdt. Gescoord wordt er ook niet door de Delfzijlsters en dus eindigt het duel in 0-0.
De Valk wint diezelfde middag thuis met liefst 7-3 van AFC en daardoor kan Neptunia in de return tegen Unitas sowieso geen kampioen worden. In de thuiswedstrijd wordt Neptunia gesteund door 5000 toeschouwers.
Zij zien een ander spelbeeld dan in Gorinchem: Neptunia vertoont beter spel, maar heeft de pech dat drie doelpunten (!) van Bosker worden afgekeurd:
“Het eerste terecht omdat er inderdaad van buitenspel sprake was, maar bij het tweede was de bal voordien slechts ten dele op de lijn geweest en zeker niet erachter, zodat hier geen reden was voor annulering. Wel heel sneu kwam Neptunia echter van de derde treffer af. Na een vlotte aanval over rechts, gleden twee Neptunianen (Bosker en Schuyl, red.) de bal in het Unitas-doel en van buitenspel, dat iedereen als oorzaak van het afkeuren aannam, kon geen sprake zijn, omdat de bal van de doelman der Gorinchemmers kwam. Maar…offside was ook geen reden van de annulering. Arbiter De Vries uit Den Helder antwoordde namelijk desgevraagd, dat hij hands had geconstateerd en daarvan is beslist geen sprake geweest, want ook dit geval speelde zich op enkele meters van ons af”, aldus een journalist van het Nieuwsblad.
Het is al in de eerste helft hét kantelpunt in de wedstrijd. In plaats van een verdiende 1-0 voor Neptunia, komt juist Unitas vlak voor rust op voorsprong door een doelpunt van Herrewijn. Niet veel later maakt Herwijnen er ook nog 0-2 van. In de tweede helft probeert Neptunia nog voor de aansluitingstreffer te zorgen, maar in afwerking falen de Delfzijlsters. Zo lijdt Neptunia haar eerste nederlaag in deze kampioenscompetitie en gaat een groot deel van het publiek enigszins teleurgesteld naar huis.
In Amsterdam werkt AFC in ieder geval mee aan de levende titeldroom van Neptunia. De Amsterdammers, die op zaterdag nog waren afgedroogd door De Valk (7-3), winnen met 4-2 van De Valk. Neptunia staat daardoor twee punten voor en heeft aan eveneens twee punten (twee gelijke spelen of ten minste één overwinning) genoeg voor de titel in het dubbeltreffen met de Noord-Brabanders.
Kampioensstress
In de week voorafgaand aan de laatste twee wedstrijden in de kampioensgroep slaan de zenuwen toe in Delfzijl. Voor de tweede keer zal een cameraploeg van Sport in Beeld aanwezig zijn bij een wedstrijd van Neptunia. De NTS stuurt “een complete reportageploeg” zowel naar Delfzijl als naar Valkenswaard voor een uitgebreide samenvatting in Sport in Beeld. Voorzitter Dik omschrijft in Nieuwsblad van het Noorden zijn gemoedstoestand. “Ik ben zenuwachtig, eerlijk. Maar dat is toch geen schande hè? Ik geloof trouwens, dat heel Delfzijl de zenuwen heeft.”
De opdracht in de thuiswedstrijd op zaterdag is simpel: winnen. Om 17.00 uur begint Neptunia in de stromende regen, onder toeziend oog van een recordaantal van 7.000 toeschouwers, aan de belangrijkste wedstrijd in de clubgeschiedenis. Klaas van Streun is uit het elftal gelaten door trainer De Grooth, omdat hij hem, volgens NvhN “mentaal niet sterk genoeg acht”. Zijn vervanger is Nick Bosch. De opstelling: Plat; Cramer, Hamming; Mulder, Koning, Wezeman; B. Bosch, N. Bosch, Schuyl, Windt en Bosker.
Supporters van Neptunia maken een enorm kabaal. Met toeters, scheepsirenes en spandoeken komen ze een uur van tevoren luid gillend en zingend (‘Geen woorden, maar daden’) Sportpark Centrum op. Neptunia, dat in blauw-wit speelt, begint sterk aan de wedstrijd, maar Bosker schiet de eerste kans voor de Delfzijlsters voorlangs. Wel is duidelijk dat de zenuwen de overhand nemen, schrijft ook Bestebreurtje die namens Het Vrije Volk weer aanwezig is.
“Nervositeit kenmerkte trouwens het begin van de wedstrijd, en met name aanvoerder-stopper Koning had er last van. Hij bleef tot ver in de eerste helft vreemd staan schutteren, liep vaak als een blind paard heen en weer en zijn optreden was niet bepaald hoopgevend voor de Delfzijlster defensie. Mulder, Wezeman en Schuyl moesten herhaaldelijk bijspringen.”
Misschien ietwat tegen de verhouding in, komt De Valk op voorsprong. De Surinaamse linksbinnen Ludwig Zorgvliet, die eerder betaald voetbal speelde bij VVV, snelt in de veertiende minuut langs Koning en plaats de bal keurig langs de uitgelopen Plat: 0-1.
Neptunia raakt niet in paniek. De beste kansen zijn nog steeds voor de thuisploeg. Bob Bosch heeft het vrouwelijk deel van de supporters in de eerste helft tot gillen gebracht, door buiten bereik van De Valk-doelman Kievits rakelings voorlangs te schieten. In de 31e minuut komt Neptunia langszij.
“De actieve Jan Windt passeerde fel dribbelend stopper Cleven en rechtshalf Van Gorp om daarna een hard, maar houdbaar schot in te zenden. Kievits viel te vroeg en de bal verdween tussen zijn handen door in doel: 1-1.”
Neptunia wil doorpakken en krijgt voor rust ook kansen op een voorsprong. Windt vindt twee keer doelman Kievits op zijn pad. Diezelfde doelman moet in de tweede helft het veld verlaten vanwege een blessure. Met een wanhopig slotoffensief probeert Neptunia een beslissing te forceren. Schuyl schiet twee keer kort achterelkaar in, maar reservedoelman Van den Brandt houdt zijn doel schoon. Bijna wordt Bob Bosch de held van Delfzijl, maar drie minuten voor tijd “miste hij het doel op slechts enkele decimeters.” Neptunia – De Valk eindigt in 1-1 en daardoor is Neptunia nog geen kampioen.
Bestebreurtje staat na afloop dicht bij de kleedkamer van Neptunia en noteert in de krant de woorden van de spelers en trainer.
“Teleurstellend, maar we doen het morgen over”, zegt trainer De Grooth. “Ik had verwacht, dat jullie, zoals afgesproken, na de rust zouden doordrukken met spel over de vleugels en directe voorzetten in de doelmond. Dat is niet gebeurd en ik vind het jammer, omdat een overwinning er best heeft ingezeten.”
Geert Koning is diezelfde mening toegedeeld. “Waar praten we over? Er is niets aan de hand. Denken jullie, dat een ploeg als De Valk ons morgen de das om kan doen? Nooit een keer?”.
Een dag later is die return en Neptunia heeft de titel dus nog steeds in eigen hand. Een gelijkspel volstaat en lange tijd ziet het ernaar uit dat het de Delfzijlsters gaat lukken. Neptunia bouwt een solide verdedigingslinie in de buurt van doelman Plat en daar lijkt voor De Valk geen doorkomen aan. Tot vijf minuten voor tijd heeft Neptunia de titel in handen. Dan gaat het tóch mis.
“Een vrije trap op de rand van het strafschopgebied plaatste Zorgvliet naar de geheel vrijstaande linksbuiten Louwers. Deze trok het leder voor het doel van Plat waar de ver opgerukte rechtshalf Van Gorp de bal in het doel prikte: 1-0.”
In de slotminuut tikt doelman Van den Brandt nog een snoeiharde vrije trap van Koning over de lat. Dat is het laatste wapenfeit, want direct daarna fluit scheidsrechter Capier voor het einde van de wedstrijd. Neptunia verliest van De Valk en daardoor eindigen beide clubs bovenaan met twaalf punten uit tien wedstrijden. Doelsaldo en onderling resultaat tellen niet mee in de eindstand en dat is voor Neptunia maar goed ook. De Valk verliest niet van Neptunia en is met 23 doelpunten (tegenover 9) veel productiever. Een beslissingswedstrijd op neutraal terrein is nodig om te bepalen wie zich Nederlands kampioen mag noemen. Beide ploegen weten in ieder geval dat aan het lange seizoen, dat op 9 september 1962 begon, na 32 wedstrijden een einde komt op 20 juli 1963.
Beslissing in Apeldoorn
Neptunia en De Valk hebben beide zes dagen om zich voor te bereiden op de finalewedstrijd. Naast werken en trainen, gaan de spelers van Neptunia op vrijdag – een dag voor de wedstrijd – vissen om te ontspannen. Spelers en staf gaan naar het Schildmeer om te hengelen en kregen daarvoor speciaal vrijaf van hun werkgevers.
Een supporter roept die week in de Eemsbode op om massaal naar Apeldoorn af te reizen. “Onze voetballers hebben een zeer zwaar seizoen achter de rug. Met groot succes hebben ze laten zien in heel Nederland, dat we hier in het Noorden ook mee kunnen doen! Laat thans heel Delfzijl en verre omgeving blijk geven, dat het met de jongens van Neptunia meeleeft door in groten getale naar Apeldoorn te trekken. Stop alle beschikbare vervoermiddelen vol met supporters en ga er heen opdat de Neptunianen weten dat we samen achter hen staan. Laten we in Apeldoorn ons “Grönnens Laid” over het voetbalveld doen schallen, ter ere van onze voetballers!”
Ruim 1000 Neptunia-supporters geven gehoor aan deze oproep. De voetballers vetrekken die zaterdagochtend al om 08.22 uur per trein van Delfzijl naar Apeldoorn. De broers Bob en Nick Bosch niet. Zij vieren op dat moment vakantie in Duitsland en zijn eerder die ochtend vanuit Koblenz met de trein naar Apeldoorn afgereisd. Een groot Neptunia-legioen reist de voetballers een paar uur later achterna richting het terrein van Robur et Velocitas in Apeldoorn. Er rijden dertien bussen en ruim zeventig “particuliere luxe auto’s” naar Gelderland. Uiteraard zijn er ook supporters die niet naar Apeldoorn afreizen. Speciaal daarvoor verzorgt Het Vrije Volk voor nog eens duizend man in het centrum van Delfzijl een directe radio-uitzending van Neptunia – De Valk.
“Groot nieuws voor de supporters van Neptunia en andere geïnteresseerden, die zaterdagmiddag niet persoonlijk aanwezig kunnen zijn om de noordelijke kampioen in Apeldoorn aan het werk te zien tegen concurrent De Valk. Groot nieuws, omdat de thuisblijvers toch direct op de hoogte kunnen blijven van de stand van zaken bij deze beslissingswedstrijd om de landstitel. En dat dankzij Het Vrije Volk, dat via ’n eigen reportagewagen op het terrein van Robur et Velocitas een rechtstreekse uitzending zal verzorgen, die door onze geluidswagen wordt opgevangen en doorgezonden. Deze wagen staat (en dat zal de mensen het meest interesseren) op het Molenbergplein, vóór de Schouwburg in Delfzijl. Daar dus kan het thuisfront vernemen hoe Neptunia mede-gegadigde De Valk partij geeft; en dat allemaal in een directe uitzending, die door de vlotte medewerking van PTT, politie en de betrokken verenigingen tot stand komt.”
Neptunia speelt de beslissingswedstrijd in het blauw, omdat De Valk in het gestreepte geel-zwart speelt. Rob Schuyl zal als stopper-spil spelen en Geert Koning treedt op als midvoor. De opstelling, in het doel uiteraard Plat; achter: Cramer en Hamming; midden: Mulder, Schuyl en Wezeman; voor: B. Bosch, N. Bosch, Koning, Windt en Bosker. Neptunia speelt aanvallend, met aan Abel Wezeman de taak om de Surinamer Zorgvliet, die in de eerdere wedstrijden tegen Neptunia al van zich liet horen, als een schaduw te volgen. Jan Windt moet iets achter de voorhoede opereren en zodoende met Ko Mulder het middenveld bestrijken.
Pech
Rond 17.00 uur wordt er afgetrapt onder toeziend oog van 8000 toeschouwers en een camera van Sport in Beeld. Veel KNVB-prominenten zijn aanwezig. Uit Groningen krijgt Neptunia steun van Be Quick-voorzitter J. van Zaayen. Hij ziet graag dat Be Quick na 43 jaar een waardig opvolger krijgt als noordelijk titelhouder. De 39-jarige scheidsrechter Beverdam uit Almelo is aangesteld om alles in goede banen te leiden. Er heerst veel sfeer in Apeldoorn, schrijft ook Nieuwsblad van het Noorden twee dagen later. “De Valken begeleidden hun clublied met muziek, de Delfzijlsters accompagneerden het Grönnens Laid met toeters, sirenes en…het geblaat van de geit-mascotte, zodat het vóór de wedstrijd reeds een leven als een oordeel was.”
Neptunia laat zich in de beginfase twee keer zien voor het doel van De Valk, maar afstandsschoten van Koning en Windt treffen geen doel. De Valk is aanvallend sterker en opnieuw is Zorgvliet de gevaarlijkste man bij de Brabanders. Hij schiet na 17 minuten spelen op de binnenkant van de paal, buiten bereik van Plat. Niet veel later schiet Zorgvliet ook nog tegen de onderkant van de lat. In de 27e minuut komt De Valk wel op een terechte voorsprong na een hard schot van rechtsbinnen Tiny Maas (0-1). Op dat moment speelt Neptunia overigens met een man minder, omdat verdediger Hamming zich laat verzorgen na een blessure. Hij keert na het doelpunt terug in het veld en ziet dat zijn ploeggenoot Bosker twee kansen op de gelijkmaker laat liggen. Op slag van rust dreigt de titeldroom al uiteen te spatten.
“Twee minuten voor het verstrijken van de eerste helft ontstond een lelijk misverstand tussen Cramer en Plat. Een dieptepass van Jobse vloog in Plats richting. Cramer spurtte achter de het leder aan en zou de bal met een kort tikje op zijn doelman terugtikken. Plat had zijn doel reeds verlaten, werd een geslagen man en tergend langzaam rolde het bruine monster in het lege doel: 0-2.”
“Met die terugspeelbal was er juist geen enkel gevaar te duchten. Ik had alle tijd. Maar ja…het liep net verkeerd af. Ik denk, dat ze me in Delfzijl bij die reportage van Het Vrije Volk wel drie keer hebben vermoord”, aldus een schuldbewuste Cramer in Het Vrije Volk.
Neptunia staat bij rust met 2-0 achter, maar hoop doet leven. Met een geweldig offensief zorgt rechtsbuiten Bobby Bosch vlak na rust voor de aansluitingstreffer (2-1). Hij reageert alert op een gekraakt schot van Wezeman. Neptunia heeft dan nog ruim veertig minuten voor een gelijkmaker en een eventuele voorsprong. Mulder en Hamming zijn dichtbij, maar zij zien hun schoten voorlangs gaan en gekeerd worden. Scheidsrechter Beverdam heeft tot de 60e minuut weinig hoeven ingrijpen. Maar na een uur wordt hij ineens hoofdrolspeler. Hij geeft tot ieders verbazing een strafschop aan De Valk.
“Bij een aanval van De Valk wilde een der spelers van Valkenswaard zich zo met handen, voeten en lichaam langs Koning en doelman Plat werken, was een serietje overtredingen welke met een vrije schop voor Neptunia had moeten worden gestraft. Wie schets de verbazing van iedereen toen arbiter Beverdam kalmweg de bal onder zijn armen nam en naar de witte stip wandelede: strafschop voor De Valk…”
De andere hoofdrolspeler, doelman Plat, is zich na afloop tegen Het Vrije Volk geen kwaad bewust. “Die kerel zat bovenop mij en ik moest hem wel wegduwen, omdat ik niet heen of weer kon. Dat mocht ik natuurlijk niet doen, maar het gebeurde allemaal na een veel grotere overtreding van De Valk. En dat zag de scheidsrechter niet. De Brabanders begrepen zelf trouwens ook niks van die strafschop.”
Maas heeft maling aan de verbazing van iedereen en schiet De Valk naar een 3-1 voorsprong. De verslaggever van NvhN heeft na afloop scheidsrechter Beverdam opgezocht in de kleedkamer.
“Over de strafschop verklaarde de heer Beverdam dit: “De doelverdediger van Neptunia had de bal vast. Door welke oorzaak dan ook viel het leer hem uit de handen en rolde een halve meter weg. De keeper pakte daarna een tegenstander bij de benen. Voor mij was ’t een verschrikkelijk moeilijke beslissing. Ik besefte, dat het de Groningers het kampioenschap kon kosten, maar ik kon niets anders doen dan een strafschop toekennen.””
Neptunia gaat na de 3-1 wederom op zoek naar de aansluitingstreffer. Twintig minuten voor tijd lijkt de 3-2 er ook te komen, nadat een schot van Rob Schuyl via de onderkant van de lat in het doel stuit, achter doelman Van den Brandt.
“Een luid gejuich ging op, maar scheidsrechter Beverdam keurde geen goal toe. Hoe deze arbiter dit geconstateerd heeft, mede doordat hij het spel lang niet altijd op de voet volgde, blijft voor ons een raadsel.”
Met de moed der wanhoop probeert Neptunia een aansluitingstreffer te forceren, maar gescoord wordt er niet meer. Tot overmaat van ramp moet Schuyl de wedstrijd door een scheurtje in de schedel staken. Hij komt hard in botsing met Jobse en beide spelers bloeden hevig. Het is voor Schuyl zelfs zo erg dat hij in een ziekenhuis in Apeldoorn moet worden behandeld. Neptunia komt niet meer in de buurt van een doelpunt en scheidsrechter Beverdam fluit iets voor 19.00 uur voor het eindsignaal.
“Arbiter Beverdam moet de bui hebben zien hangen. Vlak voor het verstrijken der speeltijd stapte hij kordaat op de zijlijn bij de tribune af en bijna reeds buiten het veld zijnde floot hij voor de laatste keer…”
Neptunia verliest met 3-1 van De Valk en daarmee komt een einde aan de titeldroom. De kranten schrijven lovend over Neptunia en zijn kritisch op scheidsrechter Beverdam, die naar eigen zeggen “drie dagen getraind heeft, gemasseerd is, weinig gerookt heeft en niet gedronken heeft” in de aanloop naar de wedstrijd. Een verslaggever van NvhN concludeert in een lang betoog dat “deze scheidsrechter voor dit topduel niet de vereiste klasse bezit.” Neptunia heeft ook nog eens de pech dat de kampioenscompetitie geen protesten kent. In de reguliere competitie kon namelijk wel protest tegen een scheidsrechterlijke beslissing worden ingediend, waardoor na afloop van wedstrijden nog weleens strafschop werd genomen.
De kleedkamer van Neptunia blijft direct na afloop voor het Nieuwsblad van het Noorden hermetisch gesloten. “Een forse duw tegen de schouders maakte ons zulks al te duidelijk. Derhalve drongen we de “muur-van-feestgedruis” in De Valk-kamer opzij. Daar was de pers wel welkom. Begrijpelijk misschien. De stemming was boven elk peil verheven en trots als pauwen dromden de Valkeniers in de catacomben van Robur samen.”
De voorzitter van De Valk zei na afloop in de krant: “Neptunia heeft nog te weinig ervaring als deze. Onze routine, opgedaan in onze semi-prof-tijd, kwam nu bijzonder van pas. Ik meen dat we verdiend hebben gewonnen.”
Ondanks de teleurstelling, is voorzitter Dik uitermate sportief. “Inmiddels was de heer J.H. Dik binnengekomen met in zijn handen een prachtig bloemstuk. Hij wenste De Valk geluk en besloot met: “Hoera voor De Valk!””
Even later mag ook de journalist de kleedkamer van de Delfzijlsters in. En dit geeft een mooi beeld van de teleurstelling en toch ook wel opluchting bij Neptunia.
“Zij hadden zich toen al min of meer bij de nederlaag neergelegd, hoewel er nog heel lang werd gedebatteerd over de strafschop. “Werkelijk”, zo zei doelman Plat, “ik had op een vrije schop voor ons gerekend. Ik schrok me lam, toen ik zag dat De Valk een penalty kreeg. De scheidsrechter zei tegen me, dat ik een speler had vastgehouden.” Plat vertolkte nog de gevoelens van allen, door te zeggen: “Ik ben blij dat het afgelopen is.” Geert Koning kreeg als aanvoerder een doos met prachtige lepeltjes van Robur et Velocitas aangeboden en hij verdeelde ze maar prompt. Even daarna riep hij: “En nu een gehaktbal!”. Voorzitter Dik meende: “Wij zijn eervol tweede geworden.” En toen De Valks voorzitter hem wilde condoleren zei hij: “U mag ons gerust feliciteren!” Wezeman was blijkens zijn woorden nog lang niet uitgeblust want hij sprak de heldhaftige woorden: “Ik wil nóg wel een spultje…””
Aanvoerder Geert Koning zegt tegen Het Vrije Volk: “Het ging niet naar wens, we waren ongelukkig en hadden grote tegenslagen door die penalty en dat doelpunt van Renzo in eigen doel, maar we moeten toch ook niet vergeten, dat het in onze voorhoede ook nu weer veel te lang duurde en enkele knappe kansen niet benut werden.”
Kranten vol lof
Op maandag 22 juli staan de kranten uiteraard vol nabeschouwingen over deze wedstrijd. “Neptunia-schip strandde op de Veluwe”, kopt Nieuwsblad van het Noorden. “Loods maakte verkeerde manoeuvre in ’t zicht van de (titel)haven”, refereert het Nieuwsblad met een woordspeling aan de scheidsrechterlijke beslissingen en havenstad Delfzijl. “’Klip-zuid’ in ‘dol’ water zeer moeilijke drempel”, de koppenmaker van het Nieuwsblad had blijkbaar gevoel voor woordspelingen als deze.
De Eemsbode kopt: “Titel ontglipt Neptunia. De Valk werd landskampioen. Arbitrale beslissingen beïnvloeden heldhaftige eindstrijd van Delfzijlers”.
De landelijke kranten, zoals De Volkskrant, waren wat objectiever in hun berichtgeving maar hebben respect voor de prestaties van Neptunia. “Kampioensdroom van Neptunia wreed verstoord”, “Delfzijlers onfortuinlijk” en “De Valk griste titel weg”.
De Volkskrant heeft met mooie bewoordingen bovendien oog voor de slopende titelrace. “De 22 spelers, die in de late zaterdagmiddag het strijdperk van Robur et Velocitas voor de beslissende slag betraden, moeten zich gevoeld hebben als tienkampers, die na een lange, uitputtende strijd op het moordende laatste onderdeel, de 1500 meter, de beslissing moeten forceren. Vijf weken lang streden Neptunia en hun mededingers om de hoogste titel en nóg moest een extra duel uitmaken aan wie de zegepraal toekwam.”
Uiteraard is ook Ger Bestebreurtje naar Apeldoorn afgereisd voor de beslissingswedstrijd. In een paginagroot artikel in Het Vrije Volk blikt hij terug: “Neptunia strijdend ten onder” en “Delfzijlsters in hete voetbalstrijd geveld door bittere tegenslag”. Hij is te spreken over de reactie van de Neptunianen na de nederlaag.
“Ik moet zeggen, dat – hoewel de teleurstelling duidelijk op de gezichten te lezen was – zij zich als kerels, als ware wakkere sportlieden hebben gedragen. Geen gejammer, geen verwijten, geen wanklank ten aanzien van de tegenstander – alleen maar eerlijke taal. ‘Het is gebeurd en daarmee af’; dat was de tendens van de gesprekken in de Neptunia-kleedkamer. Ze zijn als één man onder aanvoering van trainer Johnny de Grooth naar De Valk gestapt om hun gelukwensen aan te bieden. Daarna hebben ze de vragen van de noordelijke sportpers beantwoord. Ontspannen: omdat ze blij waren, dat die lange kampioenscompetitie met die zenuwslopende duels achter de rug was. Ja natuurlijk, er was ook iets van teleurstelling in hun stem omdat het nou juist in deze beslissende strijd tegen had gezeten en het allemaal ongelukkig was verlopen.”
De Amsterdamse krant Het Parool kopt: “Strafschop vloerde ongelukkig Neptunia” en De Telegraaf heeft het over “Amateurtitel voor beter spelend De Valk”.
De bewondering voor de prestatie van Neptunia was landelijk gezien dus groot. Achteraf gezien terecht, want Neptunia – laat staan een andere club uit de provincie Groningen – zal nooit meer zo dichtbij een landskampioenschap komen. Alleen WVV lukte het een seizoen later om kampioen te worden van de eerste klasse, maar de Winschoters eindigden in de kampioensgroep als vierde. Appingedam maakte in de jaren ’90 kans op het amateurkampioenschap, maar ook zij waren nooit zo dichtbij een titel geweest als Neptunia in de zomermaanden van 1963.
Interne strubbelingen
Ondanks de geweldige prestaties, lukt het Neptunia een jaar later niet om de titel in de eerste klasse te prolongeren. Dat was ook niet zo gek, want nog voor aanvang van het seizoen was het intern behoorlijk onrustig. Voorzitter Dik wilde tijdens de viering van het 45-jarig bestaan van Neptunia in augustus opstappen. Tijdens de viering kwam hij terug op zijn besluit, omdat de viering anders niet zou doorgaan. Een paar weken later besluit Dik toch op te stappen. Hij zou al langere tijd in onmin leven met andere bestuurders. Een van de redenen was dat het bestuur niet gekend zou zijn in een cadeau van Dik aan trainer De Grooth na het behalen van het kampioenschap in Emmen.
“Tot en met de wedstrijdenserie om het landskampioenschap ben ik toen aangebleven. Het geval was bijna vergeten tot ik in ’n vergadering met de technische commissie hoorde, dat het niet behalen van het kampioenschap misschien was te wijten aan twee scheidsrechters, maar zeker aan de trainer en mij, als de grote invloed áchter de trainer. Ik meende dit niet te kunnen accepteren en trad af”, aldus Dik in de Eemsbode.
Het hele bestuur zou vervolgens in het najaar van 1963 opstappen. De Grooth, die zich na het aftreden van Dik niet meer gesteund voelt, geeft in januari 1964 aan Neptunia te zullen verlaten. Dat doet hij via de krant. De succestrainer vindt in Hoogezand een nieuwe club, maar is van plan om het seizoen wel af te maken. Op dat moment is Neptunia ook nog in de race om het kampioenschap. Het bestuur weet niets van het ingediende ontslag van De Grooth en dat zaait wederom onrust.
In een interview met Bestebreurtje in Het Vrije Volk gaat De Grooth los op het bestuur.
“Ik ben er vast van overtuigd, dat het bestuur niet achter me staat. Er is vorig jaar na afloop van de kampioenscompetitie door bestuurder Bootsman beweerd, dat het de schuld van voorzitter Dik en mij was, dat we geen kampioen zijn geworden en dat heeft het huidige bestuur nog nooit rechtgetrokken. En zo zijn er veel meer dingen. Kleinigheden vaak, die echter bepalend zijn voor de sfeer in een elftal. Er is gelukkig één troost: dat fantastisch mooie vorige seizoen kunnen ze de heer Dik en mij nooit meer afnemen. Als ze maar een klein beetje zouden beseffen op welke manier wij dat elftal zo ver hebben kunnen krijgen, zou het met Neptunia weer goed gaan. Maar de jongens missen nu het persoonlijke contact. Ze kunnen nu alleen maar bij mij terecht; bij een bestuurslid vangen ze meestal bot.”
Dit interview van 13 februari 1964 valt niet in goede aarde bij het Neptunia-bestuur. Drie dagen later, op zondag 16 februari tijdens een spoedvergadering, stelt Neptunia haar succestrainer op non-actief. De Delfzijlsters doen in de tweede seizoenshelft nog wel lang mee om het kampioenschap in de eerste klasse, maar WVV gaat er mede dankzij topschutter Jan Mulder uiteindelijk met de titel vandoor.
Sportpark Centrum
Neptunia zal daarna nooit meer in de buurt komen van een kampioenschap op het hoogste amateurniveau. De Delfzijlsters spelen na het kampioenschap nog vijf seizoenen in de eerste klasse en daarin is de zesde plaats van het seizoen 1963/1964 de beste prestatie. In het seizoen 1968/1969 degradeert Neptunia naar de tweede klasse van het amateurvoetbal. Pas begin jaren ’90 bereikt de club weer de eerste klasse, al is het amateurvoetbal dan al flink hervormd en is de eerste klasse op dat moment niet meer het hoogste niveau. Op 15 mei 2011 speelt Neptunia z’n allerlaatste competitiewedstrijd bij de zondagamateurs, uit bij Hunsingo (3-0 winst). De club gaat dan nog drie seizoenen door als zaterdagclub, maar daar komt op 10 mei 2014 ook een einde aan. Zuidhorn heeft de eer om voor het laatst tegen Neptunia te spelen. Op Sportpark Uitwierde, sinds 1973 het onderkomen van de Delfzijlsters, gaat Neptunia met 3-2 onderuit.
Vanaf het seizoen 2014/2015 is Neptunia opgegaan in Neptunia Eems Boys Combinatie, kortweg NEC. Sportpark Uitwierde is inmiddels gesloten en de wedstrijden van NEC worden voortaan weer gespeeld op Sportpark Centrum, het sportterrein waar Neptunia sinds 1951 veel heeft bereikt. De geschiedenis herhaalt zich wat dat betreft en hoe mooi zou het zijn dat juist op die plek een gedenksteen komt als blijvende herinnering aan de kampioenen van 1962/1963.
Dankwoord
“Aan het succes van Neptunia hebben zeventien spelers actief meegewerkt. Zij hebben allen, hetzij als vaste eerste-elftalspeler, hetzij als invaller, in de gewone competitie en in de titelstrijd hun steentje daadwerkelijk bijgedragen. Daarom alle hulde en lof voor: Klaas Plat, Renzo Cramer, Arend Hamming, Ko Mulder, Geert Koning, Abel Wezeman, Bob en Nick Bosch, Rob Schuyl, Jan Windt, Kees Bosker, Piet en Klaas van Streun, Harm Hofstee, Jan Klunder, Iete Werkman en Be Schuurman. Deze groep werd door trainer Johnny de Groot stormrijp gemaakt, mentaal dermate geïnjecteerd, dat de club aan de Eemsmond één van Nederlands sterkste amateurelftallen op de been kon brengen. Ons nageslacht moge weten dat de Delfzijlse voetballers het eens, in 1963, tot zover hebben kunnen brengen!”