Max Tetzner
Beeld: Groninger Archieven (Max Tetzner tijdens de Nederlandse kampioenschappen, 1921. Foto: P.B. Kramer [1785-17485]
Kunt u het zich voorstellen? Luuk de Jong, de spits die met PSV voetbalkampioen van Nederland wordt en ook nog eens Nederlands schaatskampioen wordt? Wellicht niet! Toch is zoiets een keer gebeurd. In Groningen nog wel. Die unieke gebeurtenis voltrok zich een kleine eeuw geleden, in 1920. Was getekend Max Tetzner.
Max Tetzner wordt als sportman vooral gekoppeld aan Be Quick 1887. Hij debuteerde als 18-jarige bij de Good Old met een hattrick tegen het Asser Achilles. Daarna behoorde hij tot de vaste kracht van het elftal dat negen keer noordelijk kampioen werd en haar unieke meesterschap accentueerde met het veroveren van de landstitel. Nog altijd de enige noordelijke club die dat presteerde.
Eén van zijn medespelers was zijn twee jaar jongere broer Hans, die het zelfs schopte tot aanvoerder van het Nederlands elftal. Ook Max haalde Oranje, zij het dat hij op drie interlands bleef steken.
Maar Max voetbalde niet alleen goed, hij kon ook heel goed schaatsen en biljarten. Op het ijs bewees hij zijn veelzijdigheid met twee Nederlandse titels. De eerste veroverde hij in Leeuwarden, in 1919. Dat kon omdat hij dat jaar was genaturaliseerd tot Nederlander. Hoewel in Groningen geboren, had Max Tetzner tot zijn 23ste Duitse nationaliteit. Want de Tetzners zijn afstammelingen van een Duitse vader en een Groningse moeder, Geertrui Roelofsma. Zij trouwde met Carl Paul Tetzner, een bloemenkoopman.
Het kersverse echtpaar settelde zich in de stad Groningen, waar ze in hartje stad een bloemenzaak begonnen. Dat werd een succes, het bloemenhuis Tetzner was tot diep in de vorige eeuw een begrip in Stad en Ommeland. Met dank vooral aan de zonen Max en Hans, die hun sportroem zagen afstralen op de bloemenwinkel van pa en ma. Exposure heet dat tegenwoordig.
De tweede keer dat Max Tetzner zich tot beste schaatser van het land liet kronen was twee jaar later, op zijn thuisbaan in Groningen. Tot zijn concurrenten behoorden twee ploeggenoten van het team dat Be Quick een jaar eerder de landstitel had geschonken, zijn broer Hans en aanvoerder Evert van Linge, ook zo'n allroundsportman.
Schaatsend konden zij echter niet tegen Max op, net als alle andere tegenstanders overigens. Max was zo superieur dat hij alle afstanden op zijn naam schreef. Ter illustratie de tijden die de vaderlandse schaatstop toen reed: een winnende tijd op de 500 meter van 54.1; voor de 1500 had Max 2.56.4 nodig, de drie kilometer ging in 6.10.0 en de vijf in dik tien minuten (10.41.2). In 1919 was zijn grootste tegenstander Sjaak de Koning, telg uit een beroemd schaatsgeslacht die met zilver genoegen moest nemen.
En toen in 1929 de Elfstedentocht werd verreden, was Max, net als broer Hans en ook weer Evert van Linge, ook daarin van de partij. Moeiteloos haalden zij het felbegeerde kruisje.
Maatschappelijk leek Max Tetzner eveneens op weg naar een glanzende carrière, net als zijn broer in de medische wereld. Werd Hans een beroemde knietjesspecialist, Max had zich gespecialieerd in de keel-, neus- en oorkunde.
Maar het levensgeluk liet hem in de steek. In 1932, hij was toen nog maar 36 jaar, stierf Max Tetzner aan de gevolgen van een bacteriële ziekte. Broer Hans, die de voetbalgeschiedenis vooral is ingegaan als de uitvinder van de buitenspelval, had het beter getroffen. Hij werd een Bekende Nederlander. Niet alleen omdat 's lands beste voetballers van hun voetbalknietjes bevrijdde, ook begeleidde hij de Olympische wielrenners bij de Spelen van Berlijn, werd hij de lijfarts van Johan Cruijff, huisvriend van Prins Bernhard en was hij jarenlang voorzitter van het gerenommeerde Jumping Amsterdam.
En Hans Tetzner was wél een lang leven beschoren, hij werd 88.