Klaverjasclub D.E.O. is al 60 jaar uniek
D.E.O. staat voor Damsterdiep En Omstreken. Voor de jongere lezer: voetbalclubs hadden vroeger geen kantine, en al helemaal geen business lounge met bankstellen en schemerlampen. Als supporter of voetballer kwam je in een stamcafé - een bruin café dat de rest van de week ook gewoon café was. D.E.O. begon in 1955 in café Le Boulevard, stamcafé van de Groninger Boys, aan het Damsterdiep. Vandaar.
Eerst maar even: klaverjasclubs hebben het lastig, in 2015. De een na de ander wordt kleiner, verdwijnt of vergrijst. Jonge mensen hebben wel eens vaag over klaverjassen gehoord, maar om het nou zelf te gaan doen, als sport? Niet zo hip. Een beetje snelle jongen zet een donkere zonnebril op en gaat pokeren - al een tijdje de koning onder de kaartspelen. Er gaat veel geld in om, online maar ook op prestigieuze toernooien van Shanghai tot Las Vegas. De kampioenen zijn multimiljonair. Liever ietsje alternatiever? Dan zijn er nog toffe kaartspelen als 'Magic, the Gathering' of het antieke-maar-ineens-weer-razend-populaire Japanse bordspel 'Go'. Laat je baard staan en je hoort er bij!
Ik praat er over met klaverjassers Harry Huisman, Sape Ozinga en Appie Muller van D.E.O.
Over die hippe kaartspelletjes? "Echt een trend. Dat gaat heus wel weer over. Het is net zoiets als 'Nouvelle cuisine' - je kent het wel uit die reclame waarin een ober in een restaurant zo'n stolp van een bord tilt en je de gast ziet denken: wat ligt daar voor een pietluttig mini-hapje? En dúúr! Na afloop denk je: waar kan ik ergens een portie lekkere bitterballen krijgen? Aan al die trends komt een eind, vroeger of later. Met eten willen mensen ook weer lekker nostalgisch terug naar af, naar de basis: puur en authentiek." Ook daarom is D.E.O. zo uniek: nog steeds een club met alleen maar mannen. Een verslaggever van Radio Noord vroeg ooit in een live uitzending waarom. "Daar hadden we een makkelijk antwoord op: het is traditie, dat moet zo blijven. We hebben helemaal geen hekel aan vrouwen, echt niet. Maar we houden van traditie. Misschien dat wij daarom nog bestaan en veel oude klaverjasclubs niet meer?"
Zelf kom ik uit het Zuiden, waar klaverjassen een 'buitenlandse sport' is. Je doet het op zijn Amsterdams of Rotterdams en het is iets met speelkaarten in vier kleuren, dat is alles wat beneden de rivieren is doorgedrongen. De kaartspellen hebben er vrolijke namen als rikken, toepen, jokeren, hartenjagen, miezemauzen, zwikken, zenuwen, tachtigen, ezelen, heugen, liegen, bonken en zwartepieten. Niks wat aan een intelligente denksport met speelkaarten doet denken.
Is klaverjassen heel iets anders dan bridge, vraag ik voorzichtig. In koor klinkt het: "Niet te vergelijken! Absoluut niet. De enige overeenkomst: het zijn dezelfde kaarten. Het is een heel ander spel." Zijn klaverjassers anders dan bridgers? Ik moet het er bijna uit trékken - om de klaverjassers uit de tent te lokken kom ik zelf met vergelijkingen die ik wel eens hoor: klaverjassen is zoiets als bridgen voor de gewone man - maar na een tijdje geven de klaverjassers het toch schoorvoetend toe: "Ja, in de wereld van het bridge wordt soms wel een beetje neergekeken op onze sport. Dan vinden ze ons 'te min'. Het moet muisstil zijn, bij bridge." Alsof het afgesproken is, leggen alle drie de klaverjasmannen plechtig hun wijsvinger op de gesloten lippen: sssssttt!
Ze willen niet overdrijven, maar er gaan geruchten dat bij een gecombineerd toernooi darts-bridgen érgens in Groningen, toch een feestelijke aangelegenheid zou je zeggen, de bridgers uit hun concentratie raakten door het plokkende geluid van de dartpijltjes die het dartbord raakten. Ondenkbaar voor een klaverjasser: "Je moet er de kop heel goed bij houden, het is een denksport waarbij je veel moet onthouden en waarbij tactiek zeker een rol speelt, maar bij ons wordt er vrolijk door de sportprestaties heen gebabbeld. Gezellig, levendig. Het gesprek mag alleen niet over het spel zelf gaan, dat is streng verboden! Voorkennis! Maar dan blijft er nog genoeg over om het over te hebben." Er is zelfs een woord voor: 'oetsen'.
Over de voordelen van klaverjassen hoeft de tafel niet lang na te denken. Als ik daar naar vraag, wordt de toon steeds enthousiaster, ogen gaan glimmen. Een middag of avond verhinderd voor je club - je moet er niet aan denken! Dat heet in klaverjasjargon pesterig: "Nul punten!"
De sport is fascinerend, het komt aan op slimheid, opslaan wat je gezien hebt, vertrouwen op je maatje. Lachen mag, je mag er gerust een biertje bij drinken, maar het is vooral een serieuze teamsport, je wilt wel samen winnen! Hoe gezellig klaverjassen in principe ook is, als een kaartpartner er in de ogen van anderen met de pet naar zwaait ("Hij góóit maar wat weg!") dan krijgt hij dat wel te horen, tot kleine ruzietjes aan toe. Van de andere kant: het is ook weer niet de bedoeling om - zoals dat in klaverjaskringen heet - voortdurend 'met het mes op tafel te spelen'. Graag iets daartussenin, dan blijft het leuk.
Zelf een keer ontdekken hoe fascinerend deze denksport-onder-de-kaartspellen is? Nieuwe leden zijn van harte welkom! D.E.O. komt elke eerste maandag van de maand bij elkaar. "Nieuwe leden maken we graag wijs, dat daarom op die dag 's middags om 12:00 uur overal sirenes klinken, maar die oefening verdwijnt geloof ik in 2020, dus dan gaat dat niet meer op."
Meer weten? Bel met Sape Ozinga: 06 19450078 en vraag of je een keer vrijblijvend mag meespelen, in café De Oliemolen aan de Oliemuldersweg. De kans is heel erg groot, dat je blijft, hebben ze bij D.E.O. al gemerkt bij andere nieuwsgierige nieuwelingen.
Laat je niet afschrikken door termen die in het begin nog ingewikkeld lijken (boompje, mars, 'nat gaan', de puntentelling met bonuspunten of 'roem'), het principe is eigenlijk verbluffend simpel: samen haal je altijd 1944 punten en samen heb je altijd een paar heerlijke uren sportieve ontspanning, of ontspannende denksport, het is maar net waar je zin in hebt!
Wordt de 60ste verjaardag nog een beetje gevierd? Zeker! Er is sowieso elke vijf jaar een goed lustrumfeest, ook dat is zo'n mooie traditie bij D.E.O. Telkens georganiseerd door drie andere klaverjassers; de dames zijn op zo'n dag voor één keertje van harte welkom. Vrijdag 8 mei stapt de hele club in de spelersbus naar Wilhelmshaven in Duitsland, waar het populairste kaartspel 'Skat' heet. Spreek uit: skaat. We weten het zeker: op het afsluitende feestdiner geen liflafjes uit de 'nouvelle cuisine', maar een behoorlijke portie voedzame kost uit de 'Gutbürgerliche Küche'! Mit Speck. Veel plezier mannen!