Kijken in Pyeongchang: de waarheid over curling.
Beeld: sayfc.org (bewerkt)
Sommige grote Olympische sporten hebben een heel toevallige achtergrond. Neem nou curling. Niet te verwarren met hurling, de woeste Keltische slachtpartij voor rauwdouwers waarbij je met een krom stuk hout de tanden uit de mond van je tegenstander mag slaan. Nee, curling is de netste aller wintersporten. Uitgevonden door een Schot in de 16e eeuw, die zich op een plaatselijke markt een massief granieten fluitketel had laten aansmeren. Thuis bleek dat hij daar ontzettend moeilijk thee mee kon zetten. Wat nu? Samen met een neef, die lid was van de ijsclub, bedacht hij in een weekend de Angelsaksische variant op petanque en bocce, maar dan dus op ijs. Dat scheelde immers een hoop energie met gooien. Toen een eeuw later de harde bezem werd uitgevonden, kreeg curling een heel nieuwe dimensie: razend snel straatje schoonvegen op natuurijs tot je er lamme armen van krijgt - en daarbij knap het naderende stuk graniet blijven ontwijken. Een echt doel was er nog niet - ook nog geen WK of OKT.
Toch zijn er historici die hun twijfels hebben bij dit Schotlandverhaal. Want al op een Hollandsch wintertafereeltje van Brueghel uit 1565 ('Jagers in de sneeuw') wordt er door oer-Nederlandse boeren onmiskenbaar een stevig potje ge-curld. Met fluitketel en al.
Bovendien: wat in beschaafde landen 'curling' heet, wordt in de Alpenlanden (ook al de uitvinders van de dieselmotor, de kerstboom en zware, klassieke muziek) al zo'n 1.000 jaar behoorlijk fanatiek gedaan met hardhouten gootsteenontstoppers - het heet dan Eisstockschießen.
Curling heeft ontzettend veel pluspunten. Je hoeft niet - net als bij bowling - met je vingers in drie gaten waar jan-en-alleman al met zijn zweterige jatten in heeft gezeten. Het is geweldig televisiegeniek. Heel geschikt voor lange avonden voor de buis! Vooral dankzij de hangende camera in bird's eye perspectief beleef je alles tot in detail mee. Beter dan de deelnemers zelf. Op de tribune langs de ijsbaan is er geen touw aan vast te knopen; je ziet alleen de 'Skip' zijn steen wegschuiven (altijd op zijn knieën, waarbij hij er zichtbaar moeite mee heeft om het ding eindelijk eens een keer los te laten - wij zouden zeggen: "Ga dan niet op curling en bewaar die fluitketel thuis in een vitrine!") in de richting van een paar andere stenen, die als een kluwen eendenkuikens om elkaar heen draaien aan de andere kant van de 40 meter lange landingsbaan.
Let straks goed op in Pyeongchang: dat zenuwachtige bezemen, dat is dus géén bezemen. De veegploeg maakt gebruik van een soort rubber blokje aan een steel. Niet om het ijs gladder te maken, zodat die steen het doel (officieel 'Het Huis') ook haalt, dat is een misverstand. Nee juist om door wrijving tijdelijk een laagje water op het ijs te poetsen! Dat laagje water zorgt er weer voor dat de flauwe 'bocht' die de steen onderweg maakt, eventjes wordt afgezwakt tot een wat rechtere lijn. Daar komt de naam curling ('krullen') dan ook vandaan: de Skip die een steen wegschuift, geeft er op het laatste moment een verraderlijke draai aan, zodat hij precies op het juiste moment, als de vijandelijke stenen even niet opletten, met een 'curl' op de roos afdraait. Waar die bocht begint en hoe krom hij is, het is allemaal een kwestie van techniek. Ook voor curling geldt de 10.000 uren regel voor topsporters: je kunt het pas als je het kunt. Het toernooi duurt een hele poos - en uiteindelijk wint Canada, dus daar hoeft u zich helemaal niet druk over te maken.
Wij van Sport in Stad zouden zeggen: ga kijken vanaf 9 februari en er gaat een wereld voor je open. Het is allemaal veel interessanter en meditatiever dan dat hele ijshockey, snowboarden, sleetjerijden of hardrijden op de schaats bij elkaar.
Zelf een keer deze spekgladde en traditierijke precisiesport proberen? Kan heel goed, in ons eigen Groningen! Gegarandeerd geen Canadees te bekennen, die het beter kan. Sportcentrum Kardinge organiseert nog tot eind maart 'IJsclinics'. Waaronder dus ook 'Curling voor beginners'. Een eigen fluitketel meenemen is helemaal niet nodig, die liggen gewoon klaar bij Kardinge!