Kan Bauke Mollema zich ook plooien in een knechtenrol?
Beeld: Bauke Mollema
Groningen – Dik honderd jaar bestaat de Tour de France nu al, anno 1903, en nog altijd staat Groningen op nul als het gaat om het winnen van een hoofdprijs. Als enige provincie in Nederland. Dus geen eindzege, maar evenmin etappewinst. En ook geen groene trui, geen bolletjestrui of zelfs de jongeren trui. Niks van dat alles.
Nu zullen, na het lezen van deze inleiding er onmiddellijk oudere Groningers hun wenkbrauwen fronsen en en binnensmonds mompelen: En Henk Nijdam dan? Die heeft toch ooit, in 1964 en '66 twee etappes gewonnen? Dat klopt. Echter, Henk Nijdam – sinds 2009 zaliger – mag dan door velen voor een Groninger zijn versleten, hij was toch écht een Drent. Geboren en getogen in Eelderwolde, waar achter zijn ouderlijk huis de dam tussen het Hoornse- en Paterswoldsemeer naar hem is vernoemd: Nijdam. Maar ofschoon destijds wonend aan de Groningerweg, Henk Nijdam als Groninger annexeren is not done.
Groningen, trouwens het hele Noorden, was qua wielrennen lang, zeg maar heel lang, een achtergebleven gebied. Dat heeft vooral te maken dat wij hier tot ver na de oorlog geen echte wielercultuur kenden. Het cyclisme was toen voornamelijk een sport die gedijde onder de Moerdijk, niet toevallig in streken waar het katholicisme de boventoon voerde. Want wielrennen paste prima in roomse opvoedingen; fietsen - wist meneer pastoor - onderdrukte seksuele gevoelens van opgroeiende jongens. Zo is het gekomen.
Maar de tijd dat het peloton nagenoeg alleen coureurs van katholieke signatuur herbergde, ligt ook al weer weer heel wat jaartjes achter ons. Nadat er eerst een inbreuk van protestante Angelsaksische renners kwam in de jaren zeventig van de vorige eeuw, is het cyclisme inmiddels overspoeld door representanten van alle gezindten. En tevens dus uit alle delen van de wereld. En jawel, ook Groningen liftte mee.
De eerste Groninger die zich in de Tour de France liet zien was Jan Boven, alias Jantje Boet'nblad, in 2000. De Woldendorper, destijds waterdrager in de Raboploeg, schreef daarmee Groninger sportgeschiedenis hoewel hij Parijs niet haalde. Inmiddels staat de teller op drie, want ook Bauke Mollema en Tom-Jelte Slagter hebben de status van Tourrenner bereikt. Mollema behoort zelfs tot de beste Nederlandse ronderenners aller tijden, met vier top-10 plaatsen in het eindklassement.
Echter, hoe goed hij ook is, nog altijd ontbreekt er op zijn erelijst een triomftocht in Frankrijk. Eén keer was hij er dicht bij, in 2010, toen hij in de rit van Gap naar Pinerolo alleen de Noor Boasson Hagen voor moest laten gaan. Het was zijn debuutjaar, waarin het rijden van een goed klassement nog niet aan de orde was. Sinds hij dat wel doet, is Mollema nooit meer zo dicht bij ritwinst geweest.
Ook in de komende Tour lijkt het op voorhand onwaarschijnlijk dat Mollema als eerste Groninger een Touretappe gaat winnen. Weliswaar is hij bevrijd van het kopmanschap bij zijn ploeg Trek-Segafredo, maar ook in zijn nieuwe rol, als eerste luitenant van de Spaanse favoriet Alberto Contador, zal hij weinig tot geen kansen krijgen om voor eigen eer te gaan. Immers, de kopman is heilig in het wielrennen en dient onvoorwaardelijk en vol overgave ondersteund te worden. Zoals Chris Froome vorig jaar op indrukwekkende wijze werd bijgestaan door Toine Poels. De Brabander cijferde zich volledig weg voor de Brit, die mede daardoor zijn derde Tourzege liet noteren.
Dat (harde) labeur wordt de komende weken ook van Bauke Mollema verwacht en de vraag is gerechtvaardigd of Mollema wel een type is om te knechten. José de Cauwer, de oud-knecht van Hennie Kuiper en al heel lang een gewaardeerd commentator bij Sporza (Belgische TV), heeft zijn twijfels. Hij liet zijn bedenkingen optekenen in het blad Wieler Revue, dat De Cauwer vroeg om de knechten Poels en Mollema langs de meetlat te leggen. Op nagenoeg alle punten (mentaal, ervaring en loyaliteit scoort de Noord-Limburger bij De Cauwer beter de Groninger. Hij zal dat keer echter niet kunnen tonen, want deze week kreeg Poels te horen dat er voor hem geen plaats is in de Tourploeg van Sky. Hij is weliswaar hersteld van een slepende knieblessure, maar teammanager Dave Brailsford heeft twijfels over zijn conditie.
De Cauwer vraagt zich af of Mollema, die het kopmanschap gewend is, het wel op zal kunnen brengen om zich met hart en ziel in te zetten voor iemand die hem in de ploeghiërarchie is gepasseerd. Weliswaar gaat het hier om een man met een grote staat van dienst (Contador won alle grote rondes), maar inmiddels ook iemand bij wie de neergaande lijn duidelijk zichtbaar is. Contador heeft dit seizoen nog geen enkele beslag gelegd op een hoofdprijs. Hij is blijven steken op vier tweede plaatsen: in Parijs-Nice, de Ronde van Baskenland, de Ronde van Catalonië en de Ruta del Sol. In zijn laatste voorbereiding op de Tour, de Dauphiné Libéré, zakte hij in de slotetappe zelfs uit de top-10 van het algemeen klassement.
Dat zegt niet alles overigens, want de Dauphiné, ook wel de kleine Tour genoemd, is de laatste jaren vooral ook een ideale gelegenheid om verstoppertje te spelen om aldus zand in de ogen van de concurrentie te strooien. Toch is wel duidelijk dat Contador over the hill is. Zijjn dansende stijl en zijn demarrage bergop mogen er nog steeds zijn, maar het passende vervolg kan hij er niet meer aan geven. Binnen de kortste keren moest hij zich recentelijk al weer gewonnen geven.
Maar, dat is óók aloude sportwijsheid, schrijf nooit een held in verval af. Dus ook Contador niet, die denkt dat hij 34-jarige nog één keer de Tour kan winnen om vervolgens afscheid van het metier te nemen. De ploegleiding van Trek-Segafredo heeft hem alle mogelijke steun toegezegd voor dit laatste kunstje, inclusief dus de hulp dus van Bauke Mollema.
Voor de Groninger, die in Monaco resideert, moet dat toch even slikken zijn geweest. Hij is echter niet het type om dat aan de grote klok gaat hangen. In tegendeel zelfs, Mollema laat zich niks gelegen aan de buitenwacht. Die mag denken wat men wil, Mollema zal zich nooit uit de tent laten lokken. Ook niet door een erkende grootheid als De Cauwer, die in Wieler Revue ook dit nog zei: “Ik kan me voorstellen dat Bauke probeert om, als hij de kans krijgt, buiten de lijntjes te kleuren.” Ofwel zijn eigen gang gaat.
In een ander Tour de France-periodiek liet Mollema niets heel van De Cauwers bedenkingen. “Ik ga Contador over de bergen sleuren,” tekende de verslaggever van dat blad gretig op uit Mollema's mond. Contador hoeft geenszins te twijfelen aan zijn loyaliteit. Hij is klaar voor deze klus. Niet alleen conditioneel maar ook geestelijk.
Blijft de vraag wat Mollema voor Contador kan betekenen? Bergop moet er dan vooral worden gedacht aan herstelwerk als Contador de versnellingen van de Froome's, Porte's en Quintana's 'even' niet meer kan volgen. Dan is Bauke Mollema een ideale man om hem langzaam maar zeker terug naar het front te brengen. In offensief opzicht zal Mollema als pur sang aanklamper minder van nut kunnen zijn, maar daar heeft de ploegleiding van Trek de Colombiaan Pantano voor ingehuurd.
In dit plaatje lijkt het uitgesloten dat Bauke Mollema de Groninger wielerhistorie van een nieuwe mijlpaal kan voorzien. Er zijn echter ook scenario's denkbaar die Mollema wel aan een dagsucces zou kunnen helpen, zoals vorig jaar in de Clasica San Sebastian. Maar dan moet Contador tussentijds wel van het toneel zijn verdwenen en mag Bauke vanwege zijn knechtenwerk geen rol meer spelen in de top van het klassement. Pas dan krijgt de hij de ruimte die nodig is om ooit nog eens een Tourrit te winnen.
Het zijn bespiegelingen die het wielrennen zoveel stof tot praten geven. De praktijk is veelal heel anders. Laat Bauke Mollema maar lopen…. Nou ja, fietsen!