In memoriam: Piet Fransen (1936-2015)
Hij speelde maar liefst vijftien jaar op het middenveld van GVAV en FC Groningen en tussendoor een wijle voor het destijds zo roemruchte Feyenoord. Achter zijn naam prijken 484 wedstrijden voor de trots van Groningen en Ommeland en hij fabriceerde 82 doelpunten. Ook droeg hij zes keer het Oranje-shirt en maakte hij zelfs een goal in dienst van het Nederlands elftal. Uitgerekend op de dag van de Johan Cruijff-schaal tussen ZIJN FC Groningen en PSV is Piet Fransen in z'n woonplaats Groningen heengegaan. De spelers van de FC eerden mister FC Groningen met rouwbanden en voorafgaand aan de krachtmeting was in de Amsterdamse Arena sprake van een indrukwekkende minuut stilte.
Piet Fransen (geboren 5 juli 1936) was een natuurtalent en een beetje geschoold bij de ooit betaald voetbal spelende stad-Groninger club Velocitas met als thuishaven het Stadspark. Piet trad bij ‘Velo’ in de voetsporen van z’n pa Geert, vaste kracht in het eerste elftal van Velo, dat in het verre verleden, net als FC Groningen enkele maanden voorheen, de KNVB-beker bemachtigde. Pa Fransen was de voetballende kolenboer alias Schele Geert omdat z'n ene oog een beetje vreemd stond. Piet stond bij GVAV en FC Groningen te boek als de voetballende melkboer. Zes dagen in de week om zes uur in de ochtend arriveerde Piet in een loods aan de Frieschestraatweg om z'n SRV-wagen vol te laden en om vervolgens een vaste route af te werken. En daarna hulde hij zich in het vermaarde Oosterpark in z'n trainingskloffie. Hard werken en voetballen was in die tijd (1957-1973) de gewoonste zaak van de wereld.
De destijds vermaarde voorzitter Jan Hekman van GVAV onderkende rap de bijzondere kwaliteiten van de jonge Piet, die op z'n 21ste mocht komen opdraven in het Oosterpark. Hij zou er feitelijk nooit meer weggaan. Alleen de korte periode bij Feyenoord was eigenlijk een smetje. Voetballend was het voor Piet geen probleem, maar er speelden andere zaken. Toenmalig echtgenote Lena had heimwee naar haar familie en Groningen. Bovendien was Piet bij GVAV het mannetje en bij Feyenoord niet. In de Kuip waren befaamde internationals als Eddy Pieters Graafland, Reinier Kreyermaat, Cor Veldhoen en Coen Moulijn de baasjes. Het kortstondige verblijf bij Feyenoord leverde Piet ondanks sores twee voordeeltjes op. Hij ontving een torenhoog salaris en werd eindelijk gekozen in het Nederlands elftal. Destijds kozen de keuzeheren vrijwel altijd voor spelers van Feyenoord, Ajax en PSV. Regionale vedetten als Piet en de Limburger Willy Dullens liepen daardoor tientallen interlands mis.
Snelheid en loopvermogen waren bepaald niet de kenmerken van Piet. De voetballende melkboer beschikte daarentegen over een formidabel spelinzicht, had een uitstekende traptechniek, een prima schot, stuurde z'n ploeggenoten en was op de grasvlaktes een regelrechte boef. Piet had destijds de gewoonte om kort na de aftrap even bij z'n directe tegenstander langs te gaan. Dan loerde hij kort naar de scheidsrechter en als de fluitist de andere kant op keek scheerde Piet even een enkeltje van z'n opponent. Die handelwijze was destijds mogelijk omdat er geen twaalf tv-camera's in de stadions present waren en de twee grensrechters altijd ziende blind waren. Piet voegde z'n directe tegenstander ook altijd toe "Kom niet weer in de buurt mien jong of je gaat er aan". In de meeste gevallen kreeg Piet vervolgens vrij spel.
Piet was niet alleen een topvoetballer, maar bovenal een bijzonder mens en dat bedoel ik positief want Piet stond altijd klaar voor anderen en was een exceptioneel levensgenieter. Na z'n SRV-route op zaterdag dronken de melkboeren in de loods aan de Frieschestraatweg altijd biertjes ter afsluiting van de week. Daarna kwam Piet met z'n grote bruine Opel mijn boodschappen bezorgen in het appartement aan de Grote Beerstraat waarin ik als jonggehuwde net was gaan wonen met m'n toenmalige echtgenote Greetje. "Nog een biertje Piet?", vroeg ik de eerste keer aan de man met z'n shaggie en lichtblauwe stofjas. "Wat denkst tou dan?, antwoordde Piet steevast. Het draaide uit op een soort ritueel. Elke zaterdag was een feest met Piet, die zes dagen aaneen als een soort sociaal werker in zijn wijk had gefunctioneerd en nu ineens al z'n stories kwijt kon. Of Piet om negen 's avonds naar huis ging of om twee uur zondagochtend maakte hem niets uit. Op zondagmiddag half drie stond Piet als vanouds weer te poetsen in het Oosterpark onder het motto: 's Nachts een man, overdag ook een man.
Op 22 juli 1973 nam Piet als speler afscheid van ZIJN club in een erewedstrijd tegen Club Brugge. De destijds vermaarde juwelier Klaas Oosterhof trad in het mudvolle Oosterpark als hoofdsponsor op. Piet huilde tranen met tuiten en met hem duizenden. Piet presenteerde ook nog even Klaas Kirchhoff als z'n opvolger. Een bleke speler uit Oude Pekela. Tsja, Klaas kon de verwachtingen niet waarmaken en verdween snel van het toneel. Na afloop was er een bijeenkomst met toespraken in de spelonken van het Oosterpark. Van scheidsrechter Frans Derks, geliefd door de vrouwtjes vanwege z'n ultrakorte broekjes, ontving Piet zelfs een gouden Rolex, die een kapitaal waard was. Piet stak het kostbare presentje gewoon in z'n zak en werd er niet warm of koud van. Een uurtje later riep Piet met overslaande stem dat de genodigden met hem mee mochten naar z'n huis in Selwerd. "Drank zat", klonk het in het Oosterpark.
"Dat lijkt me leuk Piet, ik kom ook", riep Frans Derks uit een hoek van de bestuurskamer. "Wat denkst stou wel, dou komst er nait in gek", antwoordde Piet, die wraak nam na eerdere aanvaringen met de fluitist tijdens wedstrijden en de Rolex blijkbaar al was vergeten. Het was een dolle nacht in Selwerd. Ik herinner me nog dat ik 's ochtends om half vijf naar m'n woning in Paddepoel-Zuid liep na het nuttigen van allerlei frisjes. Ik moest me helaas koest houden omdat Greetje hoogzwanger was. Thuis gearriveerd vond ik een briefje. M'n ex was door een buurman naar Huize Tavenier in Stad getransporteerd. Als de wiedeweerga sjeesde ik naar het bevallingscentrum. Ik was net op tijd om de hand van Greetje vast te houden tijdens de geboorte van onze eersteling. Van Piet kregen we op de daarop volgende vaste zaterdag babymelk en luiers. Daar stonden wel een paar biertjes tegenover.
Na z'n afscheid als speler in het Oosterpark voetbalde Piet nog bij de amateurs van ACV in Assen en Gronitas in Stad. De relatie GVAV/FC Groningen en Piet is altijd gebleven en duurde in z'n totaliteit maar liefst 52 jaar in allerlei functies. Van scout tot jeugdbegeleider en chauffeur van FC-busjes om talenten te vervoeren, Piet was nergens te beroerd voor. Vier jaar geleden nam de FC officieel afscheid van de toen 75-jarige Piet. Een tribune in de Euroborg is naar hem vernoemd. In oktober 2014 sprak Piet tijdens de onthulling van het standbeeld van Tonny van Leeuwen voor de Euroborg de wens uit om ook een dergelijk standbeeld te krijgen. "Maar Piet een standbeeld is alleen voor overledenen en jij gaat nog heel wat jaartjes mee", kreeg hij te horen. Nu is het zover. Het is aan de leiding van de FC en de Supportersvereniging om de wens van Piet te vervullen. De voetballende melkboer is heengegaan. Ik zal Piet altijd gedenken als een raszuiver mensenmens.