Het kind van Kardinge is even terug geweest

Door: Jan A. Van der Veen

Van jongs af aan schaatste Marianne Timmer op Gronings ijs. Eerst in het Stadspark en later in sportcentrum Kardinge. Naast talloze successen in alle hoeken en gaten van de wereld mocht zij zich in Groningen maar liefst zesmaal tot Nederlands kampioen sprint laten kronen. Het kind van Kardinge was afgelopen weekend voor even terug als hoofdcoach van team Continu tijdens het NK sprint.


Uiteraard was Marianne de meest opvallende verschijning. Zij is een kind van Ommeland en een beetje Stad. Op 3 oktober 1974 zag zij het levenslicht in de buurtschap Achterdiep in Sappemeer. Pa hield zich bezig met het fokken en verhandelen van schapen. Ma had een kapsalon aan huis. Oma bracht Marianne de eerste beginselen van het schaatsen bij. Jaren later ging een stormachtige en imponerende schaatsloopbaan van start met als gevolg 3 Olympische titels, 1 wereldtitel sprint, 2 wereldtitels afstanden, 11 Nederlandse titels afstanden en 10 Nederlandse titels sprint. In totaal bemachtigde 'Timmertje' dus maar liefst 27 titels.

Zes van haar tien Nederlandse sprinttitels veroverde Marianne op haar thuisbaan. Zij mag met recht een kind van Kardinge genoemd worden en was afgelopen zaterdag en zondag dus weer even thuis. Met haar lange blonde haren ingeperkt tot een knoet en een nog steeds rank lijf, zag de inmiddels 40-jarige Marianne er nog tof uit. Herinneringen kwamen boven. Zittend aan de keukentafel van het ouderlijk huis aan het Achterdiep in het gezelschap van ma en Marianne was ik getuige van een aanval uit woede en frustraties op het beleid van bondscoach Leen Pfrommer.

De toenmalige majoor b.d. had het gewaagd om de piepjonge Marianne uit de allroundploeg te zetten en over te hevelen naar de sprintploeg. Dat Marianne het er niet mee eens was moge duidelijk zijn. De Oranje-sprintploeg stelde destijds niet veel voor, maar daar zou in de loop der jaren verandering in komen. Pfrommer bleek een timmermansoog  gehad te hebben. Na een aanpassingsperiode fladderde Marianne over de pistes overal ter wereld met als absolute hoogtepunten Olympische titels in 1998 in Nagano (1000 en 1500 meter) en in 2006 in Turijn (1000 meter) en uiteraard de wereldtitel sprint in 2004 in Nagano.

Op beide Olympische Spelen was er iets bijzonders met Marianne aan de hand. In Nagano beukte de adrenaline door haar lijf vanwege een hevige verliefdheid en in Turijn raakte 'Timmertje' gigantisch geprikkeld na diskwalificatie op de 500 meter wegens twee valse starts. Daarna ging zij op de 1000 meter tot verrassing van iedereen als een beest tekeer. Haar gouden medaille in Turijn leverde mij ook een klusje op. Het had Koningin Beatrix behaagd om de medaillewinnaars van de OS op paleis Soestdijk te ontvangen en vervolgens was er een huldigingsplechtigheid in de Ridderzaal in Den Haag.

Marianne had ineens een probleem. Tijdens haar visite aan de Koningin moest zij de Koninklijke onderscheiding dragen, die haar in 1998 was uitgereikt na de twee gouden Olympische plakken in Nagano. Het lintje en bijbehorende versierselen lagen echter in het ouderlijk huis in Sappemeer en Marianne had na terugkeer op Schiphol geen tijd meer om even naar het zo mooie Groningse land te racen. Goede raad was duur.

Op de vooravond van de huldigingsdag rinkelde mijn telefoon. Aan de andere kant van de lijn pa Timmer. 'He mien jong hou ist. Most morgen ook naar RTL in Hilversum?' Ik antwoordde bevestigend. En toen kwam de aap uit de mouw. 'Hest ook tied om eem door te rieden naar Den Haag. Er mot een lintje van Marianne naar het ministerie van Binnenlandse Zaakn bracht wordn. Ik heb door al die schaapm geen tied en de vrouw het allemaal afspraakn om te knippen'.

Lekker klusje van twee uurtjes dacht ik eerst, maar op het voorstel 'Kist ook wel een paar centen beurn voor de kilometers', gaf ik onmiddellijk een negatief antwoord. Dat was m'n eer te na. Na het volbrengen van de expeditie naar en retour Den Haag keek ik 's middags op de sportredactie van RTL4 in Hilversum naar de huldigingsfestiviteiten op televisie. En daar schreed ze voort in de Ridderzaal. Apetrots, de borsten parmantig vooruit en op de linker......het door mij afgeleverde lintje. Missie dus geslaagd!

Marianne heeft dit seizoen als hoofdcoach van team Continu al leuke prijzen te pakken. Ireen Wust bemachtigde de Europese titel allround en eveneens de Nederlandse titel. En Jorien Voorhuis veroverde zilver op het NK allround en werd vijfde op het EK. Op de eerste dag van de NK Sprint op haar Gronings ijs viel ze weer meteen met haar neus in de boter. De van allerlei ongemakken herstelde Thijsje Oenema won onmiddellijk de eerste 500 meter en titelverdedigster Margot Boer finishte als tweede. Op de aansluitende 1000 meter was Wüst goed voor zilver achter Marrit Leenstra van het team Corendon van Rusland-weigeraar en hoofdcoach Jan van Veen. Oenema behaalde de bronzen plak en Boer werd vijfde. In het tussenklassement ging Oenema fier aan de leiding voor Boer tot groot genoegen van de stralende Timmer.

De Groningse ploeg Beslist.nl, dat onder de vlag opereert van iSkate en onder leiding staat van voormalig Olympisch kampioen Gerard van Velde, sleepte op de 500 meter twee medailles binnen. Olympisch kampioen Michel Mulder moest zich tevreden stellen met zilver achter Hein Otterspeer. Jesper Hospes veroverde brons. Opvallend was de vierde plaats op de eerste 500 meter op zaterdag van de pas 20-jarige Alexandre Ntab wiens roepnaam Daidai is. Hij is het product van een Nederlandse moeder en Senegalese vader. Sinds tien maanden woont de in Amsterdam geboren Daidai in Groningen en is hij begeleid door assistent-coach Erwin ten Hove, een oer-Groninger.

Dit seizoen maakt Daidai deel uit van A-ploeg van Beslist.nl. Z'n 500 meters zijn nu al van wereldniveau. Onlangs verscheen hij met succes aan de start tijdens wereldbekerwedstrijden. Verlopen de 500 meters crescendo, voor de dubbelle afstand is er nog een hoop te doen. Dat geldt ook voor z'n teamgenoten Michel Mulder, Ronald Mulder, Lennart Velema uit Garmerwolde, Thomas Krol, Pim Schipper, Kai Verbij en Hospes. Na de eerste dag staan Michel Mulder (tweede) en Schipper (derde) er goed voor met het oog op het WK sprint. Otterspeer, die vorig seizoen nog voor Beslist.nl schaatste, maar beneden de verwachtingen bleef, won ook de 1000 meter en mocht zich met recht de grote baas van de eerste dag noemen.

De eveneens tot iSkate behorende meidenploeg AfterPay was goed voor de zilveren medaille op de eerste 500 meter. Niet het Gronings talent Bo van der Werff pakte het eremetaal, maar Floor van den Brandt. Bo werd geteisterd door materiaalpech en reikte daardoor niet verder dan de twaalfde plaats. Op de 1000 meter werd zij keurig zevende. Deelneming aan het WK sprint is nu kansloos voor de revelatie van dit seizoen. Tickets voor de WK afstanden en wereldbekerwedstrijden is ook lastig. Van den Brandt heeft nog wel een ticket voor het WK sprint binnen handbereik en tevens voor de overige grote toernooien.

Zittend aan de bar van het restaurant na een babbeltje aan het ijs met de aan een knie geblesseerde Jan van Veen, ooit twaalf jaar wonend in Groningen, smaakte de capu a raison van 2,25 eurootjes prima. En ineens was ze daar. Om 9.38 uur zondagochtend liep de Keizerin van Kardinge mijn richting op onderwijl roepend, 'Hè Jan'. Een korte omhelzing volgde. Uiteindelijk was ik vele jaren lang als sportjournalist niet alleen een trouwe volger, maar af en toe ook een beetje een soort uitlaatklep van Marianne. 'Heb het heel druk', vervolgde ze. Dat was voor mij niet nieuw. Al haar hele imposante loopbaan was 'Timmertje' druk, druk, druk. Het gesprekje was van korte duur: 23 seconden. Marianne moest snel nog even naar motel van der Valk in Zuidbroek voor een lichte lunch met het team van Continu en mentale begeleiding van haar rijdsters, 'Tot straks', riep ze grijnzend. 'Mien moeke is er vanmiddag ook'.

Een uurtje of zeven later was Marianne gematigd tevreden. Dat Oenema de titel veroverde bracht haar in opperste staat, maar Boer stelde teleur met haar bronzen plak. Lotto-Jumbo rijdster Laurine van Riessen voorkwam een geplande dubbelslag van team Continu. De top drie van het NK gaat naar het WK sprint. In totaal behaalden de meiden van 'Timmertje' op het ijs van Kardinge maar liefst negen medailles. Naar de WK afstanden op de 500 meter gaan Oenema, Boer en Van den Brandt. En naar de WK afstanden op de 1000 meter worden Leenstra (2x goud op NK), Wüst en Van Riessen afgevaardigd. AfterPay-rijdster Van den Brandt verdiende haar ticket via de tweede en vierde plaats. Haar teamgenootje Van der Werff werd na materiaalpech op de eerste 500 meter toch nog achtste in het eindklassement via de twaalfde en zesde plaats op de 500 meter en de zevende en negende plaats op de 1000 meter.

De jongens van Beslist.nl vielen met zes medailles volop in de prijzen. De gelukkigen waren Michel Mulder (goud en zilver 500 meter en zilver eindklassement), Jesper Hospes (zilver en brons 500 meter) en Pim Schipper (brons eindklassement). Ntab viel buiten de boot. Hij schaatste twee acceptabele 500 meters gevolgd door twee beroerde 1000 meters. Ook Lennart Velema viel een beetje tegen. De elfde plaats in de eindrangschikking viel  hem ten deel. Verrassende kampioen  Otterspeer gaat met Michel Mulder en Schipper naar het WK sprint. Otterspeer, Hospes en Michel Mulder zijn aangewezen voor de 500 meter van de WK afstanden. Op de 1000 meter van de WK afstanden schaatsen Otterspeer, Stefan Groothuis en Kjeld Nuis.

Olympisch kampioen 500 meter Michel Mulder is dus helemaal terug, na een uitstapje en behaalde wereldtitel inlineskaten. Tweelingbroer Ronald daarentegen kwam er, na langdurig blessureleed, nog niet aan te pas. Twee vijfde plaatsen op de 500 meter en een tiende en dertiende plaats op de 1000 meter leverden de achtste plaats in het  klassement op. De Muldertjes zijn meelevende leden van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Tis handig als Ronald een dezer dagen even contact met de Heer zoekt om de rest van een in feite verloren seizoen even door te nemen.

De Groningse teams Beslist.nl en AfterPay van algemeen directeur Yuri Solinger van iSkate komen dus met vijf deelnemers (zes starts) aan het vertrek op grote toernooien. Team Continu van Marianne staat met drie meiden op de startlijst van grote toernooien met in totaal vijf tickets. Ver na afloop van het NK verliet 'Timmertje' de baan waarop zij ooit maar liefst zes keer sprintkampioen van Nederland was geworden en nog altijd uiterst amicaal wordt bejegend door boeren, burgers en buitenlui. Uiteindelijk krulde een lach rondom haar lippen. Het kind van Kardinge bleek op de valreep toch gelukkig.


Jan A. Van der Veen

Over Jan A. Van der Veen

Jan van der Veen werkte jaren voor het Nieuwsblad van het Noorden. Daarna als freelance journalist onder meer voor het Algemeen Dagblad, De Volkskrant, KRO, RTL4, Veronica, Sport7 en SBS om zijn loopbaan vervolgens dicht bij huis af sluiten bij RTV Noord. Altijd in voor nieuwe dingen. Kritisch waar nodig, maar met name enthousiast.