Extremadura: de strijd tegen de malende, mentale windmolens

Peilloze dieptes, desolate landschappen en kuddes schapen op enorm uitgestrekte, lege vlaktes. Zomaar wat observaties opgedaan tijdens de Vuelta oftewel de Ronde van Spanje. Nergens is het wielrennen zo puur als hier. Geen ultiem zomergevoel zoals tijdens de Tour de France, geen gelikte aankomstplaatsen en goed eten als in de Giro d’Italia. Wielrennen wordt in Spanje in de meest basale vorm uitgevoerd: zo snel mogelijk van A naar B, met daartussenin een minimum aan franje.

Nergens zijn de bizarre stijgingspercentages op sommige stukken parcours zo indrukwekkend. Cijferreeksen als 21.6 of 25,3% krijgen zo meteen een hele andere dimensie. Op mentaal vlak krijgen de renners vooral tijdens de etappe’s die de meseta, de Spaanse hoogvlakte, doorkruisen menig opdoffer te verwerken. Kilometers aan één stuk op kaarsrechte wegen die het bont gekleurde gezelschap door het kurkdroge landschap voeren. In geen velden of wegen is er publiek te bekennen. De enige verdwaalde ‘supporters’ zijn herders die hun kudde naar lagergelegen land proberen te leiden en slechts gestoord worden door de kleurrijke karavaan die hun werk een paar seconden bemoeilijkt om vervolgens over te gaan tot de orde van de dag in een extra stofwolk, achter gelaten door het lint renners. Zelfs de ploegleiders geven in hun volgauto’s extra gas om dit door de naargeestigheid fascinerende landschap zo vlot mogelijk te verlaten. Maar voor zowel de coureurs als de volgers is er op zo’n dag geen ontsnappen aan. De eindeloze, wezenloze kilometers blijven zich opstapelen totdat eindelijk het vod van de laatste tien kilometer voor enige verlichting zorgt.

De koers bekijken door de meseta is als verdiept zijn in de wereldberoemde roman Don Quijote van schrijver Miguel de Cervantes. De edelman Quijote die met zijn dienaar Sancho Panza, beiden gezeten op een paard, door Spanje reist in een dwaaltocht over schier onbegaanbare wegen richting platteland. De dolende ridder die zich op surrealistische manier een weg probeert te banen door het leven. Hij is zijn verstand kwijtgeraakt en vecht tegen windmolens (of zijn het mythische reuzen) die overal zomaar kunnen opduiken. Het zou helemaal niet gek zijn als enkele coureurs ook in deze zinsbegoochelende toestand terecht zouden komen. Alleen het schitterende, zoemende geluid van de ronddraaiende ketting houdt deze koene strijders op het rechte pad. Ze doen hun bijnaam, dwangarbeiders van de weg, zeker in deze koers alle eer aan.

En verder gaat de tocht langs verlaten haciënda’s, uitgemergelde stenen muurtjes en nestelende ooievaars die de enige levende wezens in de nabije omgeving en verre omtrek zijn. Daar waar de aankomst- en vertrekplaatsen in de Ronde van Frankrijk staan te popelen om het wielerspektakel te mogen verwelkomen moet men op het Iberisch schiereiland met een vergrootglas op zoek naar burgemeesters die hun stad of dorp toch van de nodige publiciteit willen voorzien. Voor de beslissende kilometers van de koers ontbreken de bidon-rapers, wielerfanaten en lunchend kantoorpersoneel. In temperaturen van 40 graden of meer blijft de siesta heilig. Nergens is roem zo vergankelijk als in de Vuelta. De dagelijkse winnaar van de etappe mag een fles champagne in een gesponsorde prullenbak laten verdwijnen en schuifelt daarna al net zo snel weer van het podium af. Dat niveau.

Toch is het een feest om elke dag naar een etappe te kijken. Het bewegende (televisie) behang brengt de woonkamer meteen in Spaanse sferen. Om Spanje echt te leren kennen volstaat deze drie weken durende reis. In elke Vuelta zit een vuistdikke roman over apocalyptische landschappen en mythische bergen, mysterieuze boerenknechten en toevallige passanten. Knoestige bewerkers van de rode aarde en onderhouders van ecologische wijnranken. De warme wind geselt het peloton meedogenloos terwijl de spaarzame motorrijder voor en naast de coureurs zijn of haar uiterste best moet doen om niet bevangen te raken door de hitte of verzwolgen door het opstuivende zand. Elke renner die de Vuelta uitrijdt heeft niet alleen gestreden op de fiets, maar ook tegen de malende mentale windmolens. Een enkeling verliest net als Don Quijote zijn verstand. Gelukkig zijn er veel knechten ala Sancho Panza die hun kopman op het juiste spoor houden en door de zwaarste inzinkingen heen loodsen. Extremadura is naast etappeplaats ook letterlijk genomen de perfecte samenvatting van de Vuelta a España: een gebied van uitersten, extreem hard. Na de droogte, zon, spectaculaire plateaus en indrukwekkende bergpassen overwonnen te hebben wordt één renner tot winnaar gekroond. Een accolade die eigenlijk beurtelings aan alle coureurs toekomt. Wie kilometer, na kilometer, na kilometer, na kilometer meseta overwint is onbreekbaar. Extremadura.