De Hunze
Ach ja, De Hunze. Eén van de twee sportclubs in Groningen die het predikaat koninklijk mag dragen. Het is een erfenis uit het verre verleden, toen de happy few van de stad voornamelijk de ledenlijst vulde. Zoals de Niemeijers van de koffie, thee en tabak; de puissant rijke grootindustrieel Jan Evert Scholten, juwelier Bruins Oving en Hens de Vries, voormalig directeur van het Grand Theater toen dat nog een bioscoop met uitstraling was.
Temidden van deze elite bracht De Hunze ook topsporters voort. Dames vooral. Nou, eigenlijk alleen dames. Die gedachten borrelden bij mij op, toen ik las dat Ant ter Braake op 84-jarige leeftijd uit de tijd is getreden. Zij was, halverwege de vorige eeuw, één van die Hunze-dames die regelmatig een blik trok, zoals het winnen van een wedstrijd wordt genoemd in roeikringen. Ze deed dat voornamelijk samen met de zeven jaar oudere Lien Veenstra in de dubbeltwee. Op hun naam staan enkele landstitels, terwijl ze ook aan het Europese front de Groninger eer hoog hielden.
In die periode heerste De Hunze ook met haar vrouwen-acht op de Amstel, de rivier waarop de jaarlijkse klassieker de Head of the River plaats vindt. Het gebeurde allemaal in een tijd waarin de emancipatie van de vrouw in de conservatieve roeiwereld langzaam maar zeker haar beslag had gekregen. Voor 1950 mochten vrouwen niet raceroeien. Dat was uit esthetisch opzicht not done. Maar ook fysiek niet wenselijk, zeiden sommige geleerden. Een grote dosis duurinspanning zou bij het zwakke geslacht allerlei lichamelijke ongemakken veroorzaken.
Daar werd het volgende op gevonden. De vrouwen mochten stijlroeien. Dat ging dus niet om wie het hardst ging, maar wie het mooist aan de riemen trok. Het liefst met koddige mutsjes op hun hoofd. Een jurysport dus. Ook daar was De Hunze goed in. Aan charmante meiden geen gebrek.
Maar de club maakte pas echt naam toen de internationale roeibobo's groen licht gaven aan het wedstrijdroeien voor dames. Eerst als demonstratiesport, want ja, stel dat er ongelukken zouden gebeuren. Bij het allereerste EK voor vrouwen, in 1951 in het Franse Maçon, was De Hunze ook van de partij. In de vier met stuurvrouw. En jawel, De Hunze werd Europees kampioen. Officieus weliswaar, maar de prestatie was er niet minder om. De dames die deze bijzondere piketpaal voor het Nederlandse roeien sloegen, waren de reeds genoemde Lien Veenstra, Willy Bonset, Toos van Waning en Sonja Steenmeijer, met aan het stuurtouw Frouk de Vries, de eega van de Grand Theatre-directeur. Een jaar later, toen in Amsterdam, was dit kwintet weer de beste van Europa. Een prominente plaats in de Groninger sporthistorie is hun deel, als succesvolle baanbrekers van het damesroeien.
Toen het EK voor vrouwen een officiële status kreeg, in 1954, was de vier van De Hunze echter over haar hoogtepunt heen. Pas tien jaar later, bij EK van 1964, kon De Hunze een échte internationale medaille vieren. Die werd gewonnen door skiffeuse Meike de Vlas.
En nog eens twintig jaar later was er zelfs Olympische eremetaal voor Hunze-dames. Dat werd buit gemaakt door de zusjes Greet en Nicolette Hellemans, dochters van een tegenover de roeiclub residerende chirurg. Net als Lien Veenstra en Ant ter Braake vormden de Hellemansen een succesvol duo in de dubbeltwee. In Los Angeles veroverden ze in dit nummer zilver, een half uur later gevolgd door brons als Gronings smaldeel in de nationale acht. De eerlijkheid gebiedt er nog wel even bij te vermelden dat ze hun eremetaal mede dolven omdat alle sterke Oost-Europese landen de Spelen van L.A. hadden geboycot op nadrukkelijke voorspraak van de Russen, uit revanche voor de boycot van de Verenigde Staten en enkele bondgenoten van de Spelen in Moskou, vier jaar daarvoor.
Maar wie weet dat nog?