Be Quick landskampioen 1920

Door: Dick Heuvelman

Voorpublicatie uit het boek '100 jaar Topsport in Stad' dat is geschreven door Dick Heuvelman.

Zondag 6 juni 1920 draaide in Groningen uit op buitengewoon feestelijke dag. Met dank aan de voetballers van Be Quick die zich toen, nu dus honderd jaar geleden, kroonden tot kampioen van Nederland. Een prestatie ook die geen enkele andere noordelijke club tot dusver heeft kunnen evenaren, laat staan overtreffen. En dat zal, gezien de ontwikkelingen in het huidige profvoetbal, wellicht ook nimmer meer gebeuren. Het geeft aan hoe bijzonder die landstitel was en dus nog steeds is. Er zijn nog meer tastbare erfenissen van dat unieke Be Quickjaar. Zo kan de Good Old nog altijd aantal pronken met het feit dat het de meeste internationals (11) van alle noordelijke clubs voort heeft gebracht. En speelt het in het stadion dat na het landskampioenschap door aanvoerder Evert van Linge werd ontworpen en al een jaar later werd geopend om de grote toestroom van publiek op te vangen. En, ook uniek, één van de spelers van het kampioenselftal, Max Tetzner, was in die jaren ook regerend Nederlands kampioen allroundschaatsen. Staat dus op een erelijst met grootheden als Henk van der Grift, Ard Schenk, Kees Verkerk, Hilbert van der Duim, Rintje Ritsma en Sven Kramer. Zijn broer Hans is (onder meer) de geschiedenis ingegaan als de man die de buitenspelval in Nederland introduceerde. Hoe dan ook, die landstitel was voor Dick Heuvelman, die al ruim zestig jaar in de Groninger sportweteld rondloopt, een goede reden om de - rijke - stadse topsporthistorie van de afgelopen eeuw eens in boekvorm op te tekenen. Dat boek zou 5 juni worden gepresenteerd in het Groninger Forum. Dat is vanwege de coronacrisis uitgesteld. Maar wat in het vat zit, verzuurt niet. Nog 'even' geduld.

Be Quick, landskampioen uit wrok
Het gonsde in het voorjaar van 1920 in Groningen. De stad was in vervoering gebracht door de voetballers van Be Quick. Die waren met overmacht kampioen geworden van de eerste klasse district Noord en volgens insiders was het niet ondenkbaar dat Be Quick ook wel eens kampioen van Nederland zou kunnen worden.

Alle geloof, hoop en verwachting waren samengebald in een elftal dat ongekend superieur voetbal liet zien in Noord-Nederland. De ene na de andere tegenstander werd opgerold. Midvoor Jaap Bulder had in de veertien competitiewedstrijden het net liefst 59 keer doen bollen, zoals dat destijds heette. Alleen al tegen Veendam maakte hij er acht. In de middenlinie heerste Evert van Linge als een keizer van Romeinse allure en ook de beide Tetzners, Hans en Max, trokken nadrukkelijk deze potentiële kampioenskar.

De Stadjers zagen het helemaal zitten in dit superelftal, dit in tegenstelling tot de keuzecommissie van het Nederlands elftal. Zij vonden geen enkele Be Quicker waardig voor een plaats op het vlaggenschip van de – toen nog – NVB. Maar dat zorgde bij aanvoerder Van Linge en zijn mannen alleen maar voor geestelijke doping.

Ze zouden die Hoge Heeren in Den Haag wel even laten zien wat ze waard waren, spraken ze met elkaar af in de trein naar Maastricht, waar MVV als eerste tegenstander in de kampioenscompetitie wachtte. De daad werd bij het woord gevoerd en de 4-0 zege werd gezien als de spreekwoordelijke eerste klap die destijds een daalder waard was.

Nadat ook van de oostelijke kampioen Go Ahead was gewonnen, met 2-1, steeg de voetbalkoorts in Groningen tot ongekende hoogte. Maar in de daarop volgende wedstrijd, uit bij het Rotterdamse VOC, leek alle hoop de bodem te worden ingeslagen. Be Quick kreeg er ongenadig van langs: met liefst 7-1. Aanvankelijk wilde het thuisfront dat niet geloven, want ja, met de verbindingen van toen was men op traag binnensijpelende informatie aangewezen.

Het voetbalvolk, bijeen gedromd voor sigarenmagazijn Horn aan het A-Kerkhof, reageerde met ongeloofwaardig gekreun. Dit was onmogelijk, ging het door de meute. De wildste geruchten deden de ronde. Zo was er de mare van een vergiftigde lunch, die de spelers had verlamd. Laat in de avond verzamelden zich veel voetballiefhebbers bij het hoofdstation om de late Hollandse trein binnen te zien komen. Om te checken of alle negatieve berichtgeving wel klopte. Toen de spelers van Be Quick echter met gebogen hoofden hun coupé verlieten, waren ze pas overtuigd van het Rotterdamse echec.

Trainer Harry Waites, een Engelsman die aan het eind van de Eerste Wereldoorlog als militair werd geïnterneerd in Groningen na een verloren slag om Antwerpen, bleek echter een meester in mentalcoaching. In Deventer werd vervolgens Go Ahead opnieuw verslagen, nu met 1-0 – waarna de alles beslissende wedstrijd tegen VOC wachtte. Op het veld achter Villa Gelria, waar boerenkarren de toeschouwers- capaciteit opschroefden naar dik 10.000 man, hunkerden spelers en publiek naar de ultieme revanche.

Die kwam er, op gang gebracht door Appie Groen. Hij was de maker van de 1-0 en zette de toon voor een historische dag, die zesde juni van 1920. Toen scheidsrechter Van Bisselick voor het einde floot, hadden achtervolgers Rieks de Haas, Evert Jan Bulder en Max Tetzer de score uitgebouwd tot 4-0 en werden de Groninger voetbalhelden op vele schouders gehesen.  

Stadshistoricus Beno Hofman in zijn boek Sportstad Groningen: “Hoeden vlogen door de lucht en wildvreemden omhelsden elkaar. Het Be Quick-lied werd massaal gezongen en wethouder Sissingh bood namens het gemeentebestuur een grote lauwerkrans aan. De heer Cohen deed dat uit naam van aartsrivaal Velocitas. In de binnenstad ging het feestgedruis verder. Het meest gehoorde lied: Er is geen club in Holland die Be Quick kan slaan.”

De keuzeheren van het Nederlands elftal konden er ook niet meer omheen. Uiteindelijk werden alle tien veldspelers international. De kampioenen van 1920 heetten (in alfabetische volgorde), Evert Jan Bulder, Jaap Bulder, Appie Groen, Rieks de Haas, Herman Legger, Evert van Linge, Harry Rodermond, Sibolt Sissingh, Hans Tetzner en Max Tetzner.  Alleen voor keeper Deck de Ruiter Zijlker bleef die bekroning uit. Daarmee schreef hij, in al zijn tragiek, toch ook historie. 

Be Quick 1887 in vogelvlucht
Landskampioen 1920
18x noordelijk kampioen
profclub van 1954-1964,
1x kampioen tweede divisie (1960)
Internationals: Evert Bulder, Jaap Bulder, Appie Groen, Rieks de Haas, Herman Legger, Evert van Linge, Klaas Lugthart, Harry Rodermond, Siebolt Sissingh, Hans Tetzner, Max Tetzner.


Dick Heuvelman

Over Dick Heuvelman

Dick Heuvelman is synoniem aan Het Sportgeweten van het Noorden. Maar de oud-sportjournalist van het Dagblad van het Noorden, laat ook de landelijke en internationale sport niet met rust.

WEBSITE