Abelsma

De donkere dagen van de Duitse bezetting, van 1940 tot 1945, lieten uiteraard ook het sportleven in de stad Groningen niet onberoerd. Zo goed en zo kwaad als het ging werd er gevoetbald, gehandbald en gebokst, maar de sfeer waarin dat gebeurde, was drukkend en onbestemd. Zowel voor spelers als publiek. Er moest altijd rekening gehouden worden met onverwachte razzia's als de vijand op zoek was naar verdachte personen, zoals joden en onderduikers. Meervoudig Nederlands kampioen boksen Jan Schubart daarover bij een terugblik op zijn carrière: “Als we in de Harmonie wedstrijden hadden, kon het gebeuren dat we ons met een noodgang onder het toneel moesten verstoppen bij onverhoedse invallen van de Duitsers.”

Toch kreeg de bokssport op zich ruim baan van de bezetter. Waarom is de in 2010 overleden Schubart nooit duidelijk geworden, maar 'the noble art of selfdefence' floreerde tijdens de oorlog. Zo vond er in het Grand Theatre, de toenmalige bioscoop aan de Grote Markt, een historisch gevecht plaats tussen twee Groninger toppugilisten, Ko Nolle en Johan de Jager. Het 'Grand' was al weken van te voren uitverkocht voor deze partij, de laatste van Nederlands zwaargewichtkampioen Nolle als amateur. Hij werd met een prestigieuze 'derbyzege' op zak professional en moest daarvoor veelal in Duitsland zijn brood zien te verdienen. 

Een jaar eerder kreeg ook de oprichting van boksschool Abelsma zijn beslag. Een fusieclub voortgekomen uit de verenigingen De Pugilist en Gruno. Die samenbundeling, vernoemd naar boksinstructeur Dirk Abelsma, leidde tot een boksbolwerk van nationale allure. Kijk op de site van Hoekvrouw.nl, waarop de geschiedenis van vechtsporten is vastgelegd, en zie hoe eervol er over Abelsma wordt geschreven. Abelsma is, hoewel de club al vele jaren geleden het loodje heeft gelegd, nog altijd een legendarisch naam in de vaderlandse bokswereld. 

Abelsma ontwikkelde zich in een rap tempo tot een kweekvijver van kampioenen. Dat gebeurde in een gymzaaltje in de Akkerstraat, vlak bij het Noorderplantsoen. In die buurt woonde ook Cor Hillenga, een jongen van gereformeerde huize. Verre van een boksmilieu, maar het belette hem niet zich bij 'Ome Dirk' Abelsma te melden. Hillenga, kampioen van Nederland in 1958: “Zijn boksschool zat naast de kerk waar wij naar toe gingen en zo kwam ik ertoe. Mijn moeder was er zwaar op tegen dat ik ging boksen, maar toen ik mijn eerste wedstrijd in de Harmonie hier in Groningen had, kwam ze wel kijken. Abelsma was een correcte man. Heel rustig. Iedereen had respect voor hem. Overdag gaf hij les aan de politie en ’s avonds op maandag, woensdag en vrijdag, dan trainde hij ons.”

Van 1944 tot 1976 leverde de Groninger boksschool vrijwel continu landskampioenen af. Te beginnen met de reeds gememoreerde Ko Nolle (1942) tot Joop Scheen en Johnny Smit in 1976.  Daar tussen prijken illustere namen als Jan Schubart, Appie Corman, Leen Homan, Johan de Jager, Cor Hillenga, Wim Gerlach, Theo 'Pukkie' Wilbrink en Jack Roossien.
 
Met name in de jaren vijftig van de vorige eeuw domineerde Abelsma het vaderlandse amateurboksen. Drie kampioenen van Abelsma reikten tot de Olympische Spelen, Schubart en Corman deden mee aan de Spelen van Londen in 1948, Gerlach kwalificeerde zich zelfs voor twee deelnames aan het grootste sportfeest van de wereld. Hij was er bij in Rome (1960) en Tokio (1964). Van dit drietal kwam Schubart, die later bekendheid genoot als portier van Grand Hotel Frigge, het dichtst bij een medaille. Een Brit, John Wright, blokkeerde voor hem de weg naar het brons. Schubart en Gerlach waren ook Abelsma's hofleveranciers qua nationale titels. Beiden veroverden er zes.

In de jaren tachtig, toen andere, ruigere vechtsporten als karate, kickboksen en freefight hun intrede deden in de mondiale sportwereld, verloor het boksen veel van zijn aantrekkingskracht. Abelsma verdween langzaam maar zeker van de nationale sportkaart. In 1993 probeerde oud-lid Henk Suiveer nog tot een revival te komen, maar het bleek vechten tegen de bierkaai. Op 1 februari 2003 ging deze roemrijke club ter ziele. Wat rest is een legendarische herinnering aan een brok prachtige Groningse sporthistorie.