2019: hoogte- en dieptepunten in de Groninger sport
In het jaar 2019 kende menig Gronings sporter grote successen. Helaas raakten er ook sporters teleurgesteld of zelfs ontluisterd. Zowel de pieken als dalen zijn het vermelden waard, en dat heb ik dan ook pogen te doen. Disclaimer: dit is geenszins een volledig overzicht, daarvoor verwijs ik naar de uitputtende samenvattingen van Jan A. van der Veen op deze site. Hieronder zal een mengelmoes van mijn persoonlijke voorkeuren, wat me ter ore is gekomen via een zorgvuldig samengesteld advies-team en puur toeval de revue passeren.
Te beginnen met mijn persoonlijke voorkeuren. Dat eeuwige volleybal dan maar weer. Dé volleybalclub van Groningen, destijds nog Abiant Lycurgus, kwam in 2019 terecht in wat met recht een diep dal is te noemen. Het vertrek van hoofdsponsor Abiant Uitzendgroep hing al langere tijd in de lucht – maar de organisatie rondom Lycurgus leek rond het uur van de waarheid pas wakker te schrikken. Gelukkig leidden een crowdfund-actie en spelersinitiatief tot veel publiciteit en uiteindelijk gunde Nedmag eredivisievolleybal in Groningen een toekomst. Het geld was binnen en de club gered. Vol goede moed zetten de mannen de schouders eronder en werkten SAMEN. richting de finale. Die werd gehaald, en de zinderende best of five kwam tot een hoogte- én dieptepunt in MartiniPlaza mei jongstleden. Lycurgus bewees aldaar dat je kampioen kunt worden, om vervolgens geen kampioen te zijn. Bij het winnende punt stak de lijnrechter in een vlaag van verstandsverbijstering haar vlag omhoog in plaats van omlaag. Ook de scheidsrechters en juryleden waren kortstondig ziende blind. Deze arbitraire dwaling heeft naar het schijnt nog steeds niet geleid tot een bezoekje aan de opticien en men staat alweer vrolijk te vlaggen en fluiten in den lande.
Toch ging Nedmag een langdurige verbintenis aan met Lycurgus, waaruit een nieuwe naam werd geboren: SAMEN. Lycurgus. Dat dit voor geen meter klinkt (spreek uit: Samen punt Lycurgus) en voer voor grappen is, deert de club schijnbaar niets. Sterker nog, het motto werd nog wat verder uitgebouwd en Lycurgus gaat de boeken in als de eerste club in de geschiedenis met drie aanvoerders. Lycurgus’ start in het nieuwe seizoen, 2019-2020, was stroef; van laagvliegers wordt gewonnen, maar in de eerste topper gingen de ‘helden’ van SAMEN. Lycurgus kansloos de boot in tegen een fel Draisma Dynamo. Toch wordt het Taaij-effect (“wat niet kan is nog nooit gebeurd”) inmiddels weer langzamerhand zichtbaar: het spel oogt beter en niet alleen de halve finale van de beker, maar ook de volgende ronde in Europa werd behaald. Opvallend genoeg zijn de meeste overwinningen volgens spelers en staf gevolg van prestaties van ‘het collectief’ - past lekker bij het motto. Op vrijdag 10 januari 2020 staat de mannen hun volgende vuurproef te wachten: in een hopelijk vol MartiniPlaza mogen ze aantreden tegen Strikwerda’s geel-roden.
Op damesvolleybalgebied behaalden de Groningers wisselend succes. Het hoogst spelende team uit de regio, Donitas Dames 1 in de topdivisie, komt maar niet aan winnen toe. Met (Sinterklaas)gedichtjes en motiverende teksten wordt het keer op keer verliezen op de social media nog afgedaan als ‘cadeautjes geven’, maar een ware crisis is aanstaande. De ‘groenen’ daarentegen, concurrentie ten top voor Donitas, maakten begin dit jaar reeds een crisis door, toen zij degradeerden uit de topdivisie. Het mooie van een toontje lager zingen is dan weer, dat je het jaar daarop zomaar de beste kunt zijn. Dit lijkt tot op heden sterk het geval, Veracles Dames 1 is ongeslagen in de eerste divisie én bereikte ten koste van laagvlieger in de topdivisie Apollo Dames 2, de kwartfinale van de nationale beker. In de daaropvolgende ronde kwam regerend landskampioen Sliedrecht Sport de ‘groene hel’ eind dit jaar bezoeken, zij het in een ijskoude sporthal. Hoewel, van een echt groene hel was niet te spreken, ondanks het toch zeer redelijke spel van enkele uitblinkers aan Veracles-zijde. De supporters hadden ogenschijnlijk ook last van de extreem lage temperaturen in de KD-hal en de stembanden waren pas gesmeerd toen het laatste fluitsignaal klonk. Of was het de opluchting na het vrij kansloze verlies tegen de regerend landskampioen van de eredivisie?
Er werd natuurlijk niet alleen gevolleybald dit jaar. In andere balsporten blonken Groningers eveneens uit. Zo namen in april dit jaar de dames van zaalvoetbalclub Drs. Vijfje de nationale beker mee naar Groningen. Een historische prestatie! Hiervan waren ze waarschijnlijk niet helemaal bijgekomen toen ze de strijd om het landskampioenschap aan moesten gaan – die werd helaas verloren.
Volgens mijn consiglieres waren er hiernaast ook talloze hoogtepunten in de (niet-zaal)voetbalwereld. Nu is er in jaaroverzichten, analyseprogramma’s en liedjes al voldoende aandacht besteed aan voetbal. Onder het mom van persvrijheid dus nu de keuze om niet te veel woorden vuil te maken aan voetbal. Een speciale vermelding verdient wel Freddy de Grooth, ook wel ‘Frikandellen Freddy’ of ‘Freddy Frikandel’ zo u wilt, die zijn 500ste competitiedoelpunt in het amateurvoetbal maakte. De spits werd hiervoor geëerd door zijn club Groninger Boys, en niet op een zuinige manier: het Freddy de Groothplein werd geopend. Er was nog meer cultnieuws: Martin Drent trok zijn voetbalschoenen dit jaar weer aan. Dit keer niet alleen om langs de lijn te staan (wat hij al deed bij GOMOS), maar ook daadwerkelijk binnen in te stappen. Op 5 oktober maakte hij zijn rentree als speler, bij SV Mussel zaterdag 1. Dit leidde overigens niet direct tot extreem succes tegen Wildervank (0-5). Hans Hateboer bleek met zijn club Atalanta Bergamo in staat, tegen alle verwachtingen in, de achtste finale van de Champions League te bereiken. Tot slot ontving FC Groningen onder 17 terecht de prijs voor beste sportploeg van Groningen. Zij versloegen de jonkies van Ajax met 5-2 en konden zich daarna voor het eerst in de geschiedenis landskampioen noemen.
In het basketbal waren ‘we’ iets minder succesvol in 2019. Het leek met, zij het bescheiden, hoogtepunten te beginnen: in januari dit jaar behaalde Martini Sparks hun eerste overwinning van het seizoen. Daarvoor waren helaas 11 nederlagen nodig en het vertrek van de coach, Joyce Siderus-Bolman. Donar won in januari van Den Bosch, waarbij de bizar spannende slotfase werd bekroond door een ware buzzer beater van Jason Dourisseau. Deze successen bleken echter geen garantie voor de toekomst; de heren wonnen geen prijs in 2019, liggen er reeds uit in Europa, en de dames sloten het jaar af als hekkensluiter.
Dan over naar de misschien wat minder vermelde, maar zeker niet minder gewaardeerde sporten, uitgevoerd door onze provinciegenoten. Allereerst de vechtersbazen. Een grote verrassing was de overwinning, misschien nog wel het meest op zichzelf, van judoka Kim Polling. In december, werd ze na het bereiken van drie finales van grote toernooien, de winnaar van de World Masters in China. Een mooie opsteker voor Polling, die na een teleurstellende Spelen in 2016 een pauze nam, om te herstellen van blessures en af te studeren. Daarop leek een comeback te volgen, met het Europees Kampioenschap in 2018, maar moest Polling helaas weer de lappenmand in toen er een hernia werd geconstateerd. Met deze prachtige overwinning in China lijkt de Groningse weer helemaal ‘back on track’! Een andere Groningse die al een tijd on track ligt, is Sarèl de Jong. Na de reeks overwinningen de afgelopen jaren, was het bijna geen verrassing meer, maar in november prolongeerde zij de wereldtitel. In MartiniPlaza kon zij haar vierde kampioensbelt, inmiddels al zo’n beetje op maat gemaakt, omdoen. Bovendien vergeet Sarèl duidelijk niet waar ze vandaan komt, en toont ze zich een voorbeeld voor de kids uit de regio, door lessen en clinics te geven.
Al deze hoogtepunten tonen toch maar weer dat we een prachtige provincie hebben, een broedplaats voor talent. Mocht je wél ooit weg willen uit het ‘hoge Noorden’, hebben enkele sporters zichzelf aangeleerd dat zo snel mogelijk (te voet) te doen. Hoogte- en dieptepunten wisselden elkaar af in de atletiekwereld. Zo werden Suzanne Voorrips en Thijmen Kupers, die samen eveneens een liefdeskoppel vormen, Nederlands Kampioen op de 800 meter indoor. Nog iets bewonderenswaardiger waren prestaties van de jeugd van Groningen Atletiek; zo hebben we een Europees jeugdkampioen kogelstoten (Jorinde van Klinken) in ons midden, en werden er medailles geoogst door Danara Stoppels op het NK Junioren.
De atletiek kende echter ook dieptepunten. Zo bleek de hoofdrolspeler van de Sziget-versie van Breaking Bad een sprinttalent uit Stadskanaal te zijn. Een minder spannend, maar des te treuriger verhaal was de plotselinge honger naar aandacht van Peter Stokje. In ieder geval donderde de voormalig wielerkoning van het Noorden, hard van zijn podium tijdens de 4 Mijl. Vanwege ernstige hartproblemen heeft hij zijn racefiets al jaren geleden aan de wilgen gehangen, waarna de sporter op bewonderenswaardige wijze het hardlopen heeft opgepakt. Minder bewonderenswaardig was zijn actie van Haren naar Groningen, met als verstokte doel als laatste te eindigen. Vlak voor hem streed een dame bijna letterlijk tegen haar gezondheidsproblemen, samen met haar twee dochters. De aandacht ging gelukkig slechts kortstondig naar deze clown, de organisatie doorzag zijn bedoelingen op tijd. Bij diezelfde 4 Mijl werd ook terecht nogmaals stilgestaan bij het onverwachte overlijden (in augustus) van de lady of sports en koningin 4 Mijl, Grietje Pasma.
Het wielerjaar 2019 gaat voor de Groninger sport de boeken in als het jaar van Bauke Mollema. Met een paar prestaties van formaat, werkte de in Groningen geboren en in Zuidhorn opgegroeide pedaleur toe naar het ultieme hoogtepunt in oktober. Zo reed hij in mei een ijzersterke Ronde van Italië, bekroond met een vijfde plek in het algemeen klassement. Toen volgde de grootste overwinning in zijn loopbaan: Mollema schreef op 12 oktober de Ronde van Lombardije op zijn naam. Bijna veertig jaar geleden gebeurde dat voor het laatst door een Nederlander, Hennie Kuiper. Deze historische overwinning zorgde voor tranen bij menig wielerfanaat én een plekje voor Mollema als beste Nederlander op de wereldranglijst. Een paar zinnen zijn te kort voor de pracht van deze prestatie, zie voor meer details de prachtige uiteenzetting van Theo Sikkema op deze site.
Op en in water werden er ook de nodige successen behaald. Want wat kunnen studenten, in overvloed aanwezig in stad, bijna net zo goed als bier drinken? Roeien. Zowel de mannen als vrouwen van Gyas lieten de biertjes even staan en konden diverse nationale en internationale medailles omhangen. Onze Kromo zwom ook weer naar de nodige titels. In juli begon ze ‘balend’ door het missen van een WK-medaille op de 50 meter vrij (al veroverde ze wel zilver op de 50 meter vlinderslag), maar sloot het jaar af met drie gouden plakken op het NK kortebaan in Tilburg. Op de schaats waren de Groningers ook vlijmscherp. Zo veroverde Dai Dai Ntab een ticket voor de Word Cup door als vijfde te eindigen in Heerenveen. Ook Jorien ter Mors, onderdeel van het team van de Groningse broers Ten Hove, IKO, kwalificeert zich met ogenschijnlijk speels gemak voor de World Cup, op maar liefst drie afstanden. Esmee Visser deed dit eveneens, op twee afstanden. Niet alleen op de long-, maar ook op de shorttrack waren de Groningers oppermachtig. Suzanne Schulting hengelde ook behoorlijk wat prijzen binnen, waaronder op het EK, WK en zilver op World Cup Salt Lake City.
Helaas was er eind 2018 reeds slecht nieuws voor de schaatsfanaten onder ons: het sluiten van de IJzeren Klap werd aangekondigd. Vanwege aardbevingsschade kan de kroeg, bekend als uitvalsbasis voor menig schaatser in Lageland, niet meer blijven bestaan. Gelukkig bleek 2019 nog niet het jaar van de sloop, en werd maand na maand gevuld met festiviteiten. Tot slot verdient ook schaatslegende Jan Uitham, nuchtere Groninger in hart en nieren, die in 1963 als tweede eindigde in de Tocht der Tochten, hier een vermelding. De oersterke Uitham overleed op 94-jarige leeftijd in april dit jaar.
Waar wij als Groningers nogal eens voor dom, onnozel of ‘boers’ uitgemaakt worden, blijken toch de denksporten ook precies ons ‘ding’. Zo werd Roel Boomstra dit jaar voor de tweede keer op rij wereldkampioen. Dat hij ook nog eens landskampioen werd samen met andere Groningers, zou je bijna vergeten. Zijn mooiste prijs van 2019 is overigens ongetwijfeld de Sport in Stad-award.
Tot slot, in alle bescheidenheid: topprestaties in de nationale sport hebben onze medelanders overigens ook grotendeels aan Groningers te danken. Zo kwalificeerden ‘we’ ons voor het Europees Kampioenschap voetbal onder leiding van een Groninger, Ronald Koeman. En in de sportploeg van het jaar, in dé wedstrijd van het jaar, schoot niemand minder dan ‘onze’ Lois Abbingh ons naar het allereerste wereldkampioenschap in de Nederlandse handbalgeschiedenis. Met nog maar 6 seconden op de klok bleef Lois koel (én cool), wat we alleen maar toe kunnen schrijven aan de Groningse nuchterheid, en scoorde ze de 7-meter.
In 2019 werden in totaal, tot de datum van schrijven van dit stuk, 79 titels behaald. Die heb ik niet zelf geteld, het betreft hier zuiver plagiaat van allesweter Jan A. van der Veen. Kon minder zou je zeggen – maar in 2018 waren het er 89. Met alle bezuinigingen op gebied van sport, weliswaar verpakt in mooie woorden door de gemeente, maar beschimpt door menig sportliefhebber, wordt talent opleiden een uitdaging. Wat het resultaat wordt voor het komende jaar, is echter koffiedik kijken. Voor nu, wens ik u allen een gezond, sportief en succesvol 2020, kop d’r veur!